Veertig tot zestig procent van ons gedrag komt voort uit gewoonte. Gewoontes zijn normaal nuttig, maar soms ook belemmerend. Dan kan het nodig zijn om gewoontegedrag te doorbreken. Frank van Marwijk beschrijft hoe dat kan worden bereikt.
"Een medewerkerstevreden onderzoek laat zien dat het sommigen in mijn team ontbreekt aan werkplezier. In mijn evaluatie ben ik daarop aangesproken. Ik zou een negatieve en introverte uitstraling hebben en dat heeft invloed op de groepsbeleving. Dat vind ik de schuld bij de ander leggen, maar ik moet er iets mee. Hoe zorg ik dat wat optimistischer overkom?"
"Tijdens mijn eindejaar gesprek was behalve mijn manager, ook de projectleider aanwezig. Mijn functioneren is als voldoende beoordeeld. Ik heb zelf aangegeven dat ik niet echt tevreden ben, maar heb de reden in het midden gelaten. Ik ben een harde werker, maar ben mijn motivatie kwijt door de manier waarop de projectleider ons aanstuurt. Erger nog, ik vind dat hij niet goed functioneert. Ik zou het beter doen. Wat moet ik doen?"
"Ik geef leiding aan een hecht team. Er wordt hard gewerkt en men heeft veel voor elkaar over. Maar de nieuwe koers van onze organisatie vraagt om snel schakelen, zelfstandig werken en er zijn nieuwe creatieve ideeën nodig voor het ontwikkelen van een nieuwe productlijn. Ik vrees dat mijn team daar niet geheel aan voldoet en een lange investeringstijd krijg ik niet. Wat is verstandig?"
De behoefte aan effectiever werken lijkt groter dan ooit en de gevolgen van werkstress heten de grootste kostenpost van dit decennium te zijn. Is er dan geen enkele benadering die werkt als het aankomt op beter presteren? Veel technieken zijn al uitgesprobeerd, maar geen enkele blijft afdoende te zijn.
"Sinds twee jaar kunnen medewerkers op afstand werken. Er wordt thuis gewerkt of op een andere plek. Zolang het werk op tijd klaar is, zijn we tevreden, hoewel het lastig te controleren is of iedereen optimaal werkt. De medewerkers zijn over het algemeen tevreden, maar ik merk wel dat hun betrokkenheid afneemt. Hoe ga ik hiermee om?"
Denkt u eens na over de volgende twee vragen. 1. Hebt u voldoende aandacht voor uw medewerkers?2. Geeft u voldoende aandacht aan uw medewerkers? Dit zijn vragen die op het eerste gezicht hetzelfde lijken te betekenen. Ze liggen zeker in elkaars verlengde, maar betekenen toch iets totaal anders.
"In plaats van meewerkend projectleider ben ik nu gewoon teamlid bij een software bedrijf. Er is aangegeven dat mijn kennis niet actueel is en niet voldoet aan wat klanten vragen. Daarnaast heeft het bedrijf nieuwe projectleiders aangenomen voor een paar grote projecten. Het bericht viel rauw om mijn dak. Mijn motivatie is weg, maar ik wil mijn baan niet verliezen. Wat raad je me aan?"
"Enkele werkmethoden in het overleg met andere teams gaan mij te ver. Er wordt veel gepraat over persoonlijke zaken, drijfveren, problemen en dat wordt van iedereen gevraagd. Ik doe mee, maar voel me daar onbehagelijk bij. Ik wil de harmonie niet verstoren en geef sociaal gewenste antwoorden. Ik ben voorstander van meer zakelijke standpunten. Hoe stel ik mijn grenzen?"
Werknemers krijgen liever wat vaker een compliment dan een salarisverhoging, blijkt uit onderzoek. Maar hoe zit dat, vraagt Frank van Marwijk zich af. Een compliment kost niets, maar je koopt er ook niets voor, toch?
"Wij willen aan de slag met Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen, omdat de markt dat vraagt. De motivatie is er nog niet, maar we zijn een pilot gestart met als doel leidinggevenden daarbij te begeleiden. Er is geen plan, weinig tijd en ruimte en de eerste signalen lijken niet positief. We willen voor eind dit jaar een aantal doelen bepalen. Hoe beginnen we?"
Coachend leiderschap vereist dat je kunt schakelen tussen twee belangrijke rollen. Je ene rol is de manager die met de medewerker als productiemiddel z’n doelen moet halen. De andere rol is die van de leider die z’n medewerker wil laten groeien.
"Mijn collega’s krijgen met gemak veel voor elkaar. Zelf moet ik daar hard voor werken. Ik pieker veel maar wel over zaken die er toe doen denk ik, zoals continu zorgen dat medewerkers de juiste randvoorwaarden hebben om te functioneren. Anderen doen dat anders, maar ik weet niet hoe. Hoe ga ik met deze uitdagingen om?"
"Door hard werken en studeren heb ik me opgewerkt naar een middle management positie. En daar gaat het soms stevig aan toe. Ik kom niet goed uit de verf. Ik ben voor samenwerking; het harmoniemodel, doch niet conflict mijdend. Toch trek ik me terug niet respectvol met elkaar omgegaan wordt. Ik mis de emotionele intelligentie. Competitie aangaan die ten koste gaat van een ander past mij niet. Hoe hou ik me staande binnen het team?"
