Niet tevreden maar proactieve medewerkers leiden tot de beste resultaten
25 juni 2009 -
Het adagium dat tevreden medewerkers automatisch leiden tot goede bedrijfsprestaties, kan de prullenbak in. Het gaat veel meer om proactief gedrag van de medewerkers. Dat blijkt uit het promotieonderzoek dat Luc Dorenbosch aan de Universiteit van Tilburg verrichtte in samenwerking met onderzoeksbureau SKB.
Medewerkers van 53 afdelingen van verschillende organisaties kregen vragen voorgelegd over hun werk. Dorenbosch interviewde vervolgens afdelingsmanagers en personeelsfunctionarissen over de wijze waarop de werknemers werden aangestuurd en de effectiviteit van diezelfde afdelingen. Op die manier werden verbanden ontdekt tussen personeelsbeleid, werkbeleving door de medewerkers en productiviteit. Dorenbosch: "Een medewerker kan heel tevreden zijn, maar waar het op aankomt is wat hij zelf doet. Proactief gedrag vertonen en daar energie in steken, dàt blijkt het verschil te maken tussen gewoon je werk doen en een stapje extra zetten."
Actief leergedrag
In dit onderzoek werd gebruik gemaakt van een nieuwe versie van de Vragenlijst Beleving en Beoordeling van de Arbeid (VBBA) welke in zijn oorspronkelijke vorm aan ongeveer één miljoen Nederlandse werknemers voorgelegd is. Hieraan zijn onderwerpen toegevoegd over o.a. kwaliteit, innovatie en de vitaliteitskenmerken energie, initiatief nemen en actief leergedrag. Van de laatste drie blijkt actief leergedrag het meeste bij te dragen aan afdelingsprestaties.
Leeftijd
Een opvallende bevinding uit trendonderzoek van SKB is dat oudere werknemers meer energie en meer initiatief vertonen dan hun jongere collega’s. Actief leergedrag neemt juist vanaf 50 jaar scherp af en loopt daarmee parallel met het gebrek aan uitdaging die oudere werknemers ervaren in hun werk. Dit doet zich met name voor bij laag opgeleide medewerkers. Dorenbosch: "Je ziet dat actief leergedrag van werknemers kenmerkend is voor beter functioneren van een afdeling. In een vergrijzende economie vormt het afnemen van actief leergedrag met de leeftijd een extra prestatierisico."
Schokkend nieuws? Welnee, dit is al jaren bekend.
Tevredenheid (satisfactie) wordt al te vaak verward met motivatie, leuk voor leken, maar de professional op HR gebied weet wel beter.
ik ben toch wel een beetje benieuwd naar het onderzoek, want het is wel leuk om te constateren dat het beter is pro-actief te zijn, maar pro-actief gedrag is een gevolg en zou de oorzaak nu niet eens motivatie kunnen zijn?
De kop van dit artikel wekt dan ook een verkeerde suggestie.
Inderdaad: vreemde titel/stelling! Dat je het overigens met ontevreden medewerkers (op het gebied van pro-activiteit) helemaal kunt schudden zal een ieder toch ook duidelijk zijn?! Probeer tevredenheid dus toch maar minimaal te behouden/realiseren. Voor het gewenste pro-actieve gedrag dient men echter, zoals Ad de Beer ook stelt, gemotiveerd te zijn. Helaas voor het management gaat dat, ongeacht welk mooi adagium, model, strategie en/of theorie ook wordt toegepast: nooit(!) automatisch. Met persoonlijke & doorlopende aandacht voor de mensen die je pro-actief gedrag wil laten vertonen maak je daarentegen wél een goede kans. Immers: niets motiveert en stimuleert meer tot herhaling dan waardering voor gewenst (in dit geval: pro-actief) gedrag. Maar ja... dat vraagt oprechte interesse in- en tijd voor je medewerkers...
Effectieve medewerkers/mensen zijn inderdaad pro-actief. Ze zijn doelgericht en nemen beslissingen.
Zij hebben en houden het overzicht en hebben tijd voor dingen die werkelijk belangrijk zijn.
Dit effectieve gedrag is aan te leren. Managers: geef het goede voorbeeld en spreek elkaar aan op gedrag.
Dat kost tijd en energie, maar op die manier kun je wel zaken veranderen. Als medewerkes zien dat pro-actief gedrag loont en als ze zien dat het de norm is, zullen ze eerder geneigd zijn dit zelfde gedrag over te nemen.
Op die manier wordt de interne motivatie van de medewerkers versterkt.
Effectiviteit komt toch voort uit het besef dat de keuzevrijheid een basishouding is, medewerkers helder hebben welke doelen zij zich stellen in lijn en overeenstemming met die van hun organisatie en hun prioriteiten weten te stellen. Tevredenheid op basis van erkenning en waardering kan de zaak in een stroomversnelling brengen.
