Grootste vertrouwenskloof ooit tussen het goed geďnformeerde publiek en het brede publiek
Groeiende vertrouwenskloof is zorgwekkend
22 februari 2021 -
Terwijl instituties op de proef worden gesteld door de economische- en sociale gevolgen van de COVID-19 pandemie, is in Nederland de grootste vertrouwenskloof ooit ontstaan tussen het brede publiek en het goed geïnformeerde-, hoogopgeleide publiek. Dat blijkt uit de Nederlandse resultaten van de jaarlijkse Edelman Trust Barometer.
De Edelman Trust Barometer is een jaarlijks onderzoek naar de mate van vertrouwen in vier instituties: overheid, bedrijfsleven, media en niet-gouvernementele organisaties (NGO’s). Het onderzoek wordt sinds 2001 in zo’n 28 landen, waaronder Nederland, uitgevoerd onder 34.000 respondenten.
Versterking angsten
De pandemie versterkt de aanhoudende persoonlijke en maatschappelijke angsten:
• Zorgen over banenverlies, klimaatverandering, hackers/cyberaanvallen en het besmet raken met het coronavirus maken mensen angstig - meer dan de helft van de Nederlanders geeft aan bezorgd te zijn en zeventien procent zegt bang te zijn om hun vrijheden als burgers te verliezen.
• Terwijl de vertrouwensindex onder het geïnformeerde publiek op 79 staat, is de vertrouwensindex onder het brede publiek slechts 62, wat resulteert in een vertrouwenskloof van zeventien punten - een dramatische vergroting van de vertrouwenskloof met zeven punten in vergelijking tot vorig jaar.
• Geplaagd door een groeiende angst over grote maatschappelijke problemen, waaronder de pandemie, gelooft 57 procent van de Nederlanders dat de crisis ongelijkheid zal vergroten en dat de economische en gezondheidseffecten ervan ongelijk over de samenleving zullen worden verdeeld.
• Vier op de tien Nederlanders gelooft dat de overheid het publiek opzettelijk probeert te misleiden door uitspraken te doen waarvan zij weten dat ze niet geheel correct, of juist zwaar overdreven zijn.
• De pandemie heeft de potentiële gevolgen van een slechte ’informatiehygiëne’ versneld: Minder dan een kwart van de Nederlanders (23 procent) heeft een goede informatiehygiëne, wat onder meer inhoudt dat ze informatie verifiëren.
• Als gevolg hiervan is de vertrouwenskloof tussen het geïnformeerde, hoogopgeleide publiek en het brede publiek het grootst geworden op het gebied van de media. Een voorbeeld hiervan is dat 43 procent van de Nederlandse respondenten van mening is dat journalisten proberen mensen opzettelijk te misleiden.
Werkgever als bron van vertrouwen
Te midden van deze onzekerheid blijkt 'mijn werkgever' echter een bron van vertrouwen te zijn - momenteel staat de werkgever op de tweede plaats van meest geloofwaardige informatiebronnen onder de ondervraagden in Nederland. Bijna twee derde van de Nederlanders (63 procent) vindt dat CEO's moeten ingrijpen wanneer de overheid maatschappelijke problemen niet oplost, en 62 procent beaamt dat CEO's het voortouw moeten nemen bij veranderingen, in plaats van te wachten tot de overheid deze aankondigt.
"In de 21 jaar waarin we vertrouwen hebben onderzocht, was 2020 misschien wel het jaar waarin dit vertrouwen het meest op de proef werd gesteld," zegt Steven Heywood, General Manager van Edelman in Nederland. "In een tijdperk waarin mensen steeds vaker naar hun leiders kijken voor antwoorden en oplossingen voor ongekende maatschappelijke-, politieke- en gezondheidsuitdagingen, laten de resultaten van de Trust Barometer zien dat leiderschap tekortschiet.
In die context is de groeiende vertrouwenskloof tussen het goed geïnformeerde-, hoogopgeleide publiek en het brede publiek extra zorgwekkend omdat landen, waaronder Nederland, maatschappelijk verdeeld raken terwijl eenheid, geïnspireerd door betrouwbaar leiderschap, nodig is om uit de crisis te raken. Maar te midden van deze onmiskenbaar zorgwekkende trend liggen er kansen voor het bedrijfsleven, en CEO’s: zij kunnen het voortouw nemen om uit deze informatiecrisis te komen. Want zowel werkgevers als werkgeversmedia genieten de hoogste vertrouwensscores onder het Nederlandse publiek."
