31 december 2010 -
UWV verwacht eind 2010 490.000 niet-werkende werkzoekenden, circa drie procent minder dan een jaar geleden. Het aantal WW-uitkeringen liep met 46.000 terug tot 263.000. Voor 2011 verwacht UWV een verdere, bescheiden daling van het aantal werkzoekenden en een toename van het aantal vacatures. Er worden met name meer banen verwacht in de sectoren zorg en welzijn.
De minst kansrijke groepen, ouderen, laaggeschoolden en langdurig werklozen, profiteren vooralsnog het minst van het herstel op de arbeidsmarkt. Opvallend is dat veel werkzoekenden werk vinden in andere gemeenten dan hun eigen woongemeente en in andere sectoren dan waaruit ze afkomstig zijn. Dit blijkt uit recent gepubliceerd onderzoek van UWV WERKbedrijf.
Arbeidsmarkt ontwikkelde zich gunstiger dan verwacht in 2010 Voor de meevallende werkloosheidsontwikkeling zijn verschillende oorzaken aan te geven. Zo is de Nederlandse arbeidsmarkt flexibel, waardoor vooral de werkgelegenheid onder zelfstandigen zonder personeel en uitzendkrachten fors is afgenomen tijdens de crisis. Daarnaast hebben bedrijven hun eigen werknemers - ondanks dat er onvoldoende werk was - toch vaak vastgehouden. Dit werd ondersteund door deeltijd-WW, waarbij werknemers een gedeeltelijke WW-uitkering kregen, maar toch in dienst bleven van de werkgever.
Vacature werd ingevuld door werkloze In het onderzoek 'Vacatures in Nederland 2010', gemaakt in opdracht van UWV, wordt nog een extra verklaring gegeven voor de relatief lage toename van de werkloosheid. In dat onderzoek wordt opgemerkt dat er in 2010 relatief meer vacatures ingevuld zijn door werklozen en minder door werkenden, schoolverlaters en studenten. Oorzaken zijn dat jongeren langer doorleren en doorstuderen in tijden van recessie. Ook zijn werknemers nu het herstel nog broos is minder geneigd tot mobiliteit.
WW Over de eerste elf maanden van het jaar 2010 stroomden 393.000 mensen de WW in. In dezelfde periode vonden 231.000 WW'ers werk en stroomden nog eens 208.000 WW'ers uit wegens andere redenen. De dynamiek op de arbeidsmarkt is in 2010, ondanks en misschien ook wel, dankzij de crisis, groot geweest. Per saldo kromp het aantal mensen met een WW-uitkering met vijftien procent.
Minder werkzoekenden en meer vacatures verwacht in 2011
UWV ziet vooral een groei van de werkgelegenheid in de sectoren zorg en welzijn. Het gaat hier zowel om nieuwe vacatures als om banen die ontstaan doordat mensen uittreden of van baan veranderen. In 2011 worden, naast zorg en welzijn, ook veel vacatures verwacht in de horeca, de detailhandel, bij adviesbureaus en in het groothandelbedrijf.
Regionale verschillen Regionaal zien we voor 2011 dat het hoogste aandeel werkzoekenden is terug te vinden in de regio's Zuid-Limburg, Twente, Drenthe en Groningen. In de regio's Zeeland, Drechtsteden, Midden- en Oost Utrecht, Noord Kennemerland, en West-Friesland en Zuid-Kennemerland, zal naar verwachting het aandeel werkzoekenden het laagst zijn.
Kansarmen profiteren nog te weinig De kansen van werkzoekenden worden door de verwachte macro-economische ontwikkelingen - lager aantal werkzoekenden en economische groei - in 2011 iets beter. UWV verwacht dat ouderen, laagopgeleiden en langdurig werkzoekenden moeite zullen hebben om te kunnen profiteren van het herstel en dat hun aandeel zal groeien in 2011. Uit het Vacatureonderzoek van UWV WERKbedrijf blijkt dat slechts twee procent (13.000) van de vacatures in 2010 vervuld werd door oudere werknemers (55-plus). Tegelijkertijd is het percentage 55-plussers 22 procent (107.000) van het totaal aantal werkzoekenden.
Laagopgeleiden hebben minder kans op werk
Voor laagopgeleide werkzoekenden zijn de baankansen eveneens lager dan gemiddeld. Uit het Vacatureonderzoek blijkt dat ongeveer de helft van de werkzoekenden laagopgeleid is, terwijl deze groep minder dan een kwart van de vacatures vervult. Er is ook duidelijk sprake van een verdringing vanuit de hogere opleidingsniveaus; werkgevers zijn geneigd om ook voor lager gekwalificeerde vacatures, hoger opgeleid personeel aan te nemen.
Voor kansarme groepen op de arbeidsmarkt geldt eveneens dat het soelaas kan bieden om buiten de eigen sector of gemeente naar werk te zoeken. Uit het onderzoek blijkt dat die bereidheid onder werkzoekenden is gegroeid.
Krapte nadert Uit onderzoek van UWV Werkbedrijf blijkt onder meer dat slechts een klein deel van de werkgevers in het afgelopen jaar problemen heeft ondervonden bij de personeelsinvulling. Het aantal moeilijk vervulbare vacatures is afgenomen van 40 procent in 2008 naar twintig procent in 2010. Dit duidt op een ruime arbeidsmarkt. Werkgevers verwachten echter in de komende twee jaar meer moeite te gaan krijgen met het vervullen van vacatures. Waar er nu nog, in zijn algemeenheid, sprake is van een ruime arbeidsmarkt, verwacht UWV, dat de arbeidsmarkt de komende jaren steeds krapper zal worden als gevolg van o.a. vergrijzing, ontgroening en technologische innovatie. Daarbij zal het niet alleen gaan om een kwantitatief probleem, maar er zullen vooral ook kwalitatieve uitdagingen optreden.
