Zes cruciale beslissingen die de CEO moet nemen in een digitale transformatie
24 maart 2017 -
Als CEO in een digitale transformatie heeft u het niet altijd makkelijk. Het is soms alsof u zonder enige vliegervaring in de cockpit van een Boeing 747 stapt en het toestel veilig moet laten landen.
Zoveel knoppen en meters, maar waar zijn ze voor en wat gebeurt er als u die ene knop indrukt? Maar wie goede beslissingen neemt, verkleint het risico op een crashlanding.
Natuurlijk is een organisatie geen vliegtuig, maar net als een piloot moet de CEO daadkrachtige beslissingen nemen die verregaande invloeden kunnen hebben. "Een digitale transformatie is geen innovatielab opererend aan de randen van de organisatie," legt Patrick Van Deven uit. Van Deven is sinds 1 januari CEO van SAP Nederland. "Een digitale transformatie heeft grote impact op de businessprocessen en de ziel van de onderneming. Dat legt een flinke druk op de CEO. Die moet een aantal cruciale beslissingen nemen."
1. Welke kant moet mijn business opgaan?
De eerste beslissing is meteen een zeer bepalende: in welke richting moet uw organisatie zich ontwikkelen? Deze vraag is enorm fundamenteel van aard. Dat is ook de reden waarom CEO’s geneigd zijn deze te ontwijken en te focussen op de dagelijkse operatie. Begrijpelijk, want een verkeerde beslissing op dit vlak kan de organisatie de afgrond in sturen.
Toch is de kop in het zand steken volgens Van Deven geen optie meer. "Veel CEO’s worden op dit moment al geconfronteerd met disruptie. Die vormt niet zelden een directe bedreiging voor de continuïteit. Het dwingt hen na te denken over de zeer nabije toekomt.
Hoe moet udat aanpakken? Volgens Van Deven zijn data-analyse en marktonderzoek waardevol. "Die analyse moet zich concentreren op de toekomst. Die bevat daardoor altijd een onzekere factor: het effect van technologische ontwikkelingen is niet altijd te voorspellen. Maar vrijwel alle opzienbarende innovaties van de afgelopen tijd hadden een ding gemeenschappelijk: ze benutten digitale innovaties, data en connectiviteit voor het transformeren van de customer experience. Dat is dan ook op zijn minst een goede denkrichting."
2.Wie neemt het voortouw?
Er mag volgens Van Deven geen twijfel bestaan over wie uiteindelijk verantwoordelijk is voor een digitale transformatie: dat is zonder twijfel de CEO. "Maar die kan het nooit alleen," benadrukt hij. "Andere C-level managers moeten die richting en visie vertalen naar de veranderingen in de dagelijkse processen."
Een stuurgroep is daarvoor volgens hem waardevol. "Een CEO moet die stuurgroep samenstellen. Kennis van digitale mogelijkheden en ontwikkelingen is natuurlijk belangrijk. Niet voor niets stellen steeds meer CEO’s een Chief Digital Officer aan." Maar dat is volgens hem lang niet altijd voldoende. "Een digitale transformatie raakt alle lagen van de organisatie. Een stuurgroep moet dan ook bestaan uit een brede selectie mensen die recht doet aan dat gegeven. Het vereist een mix van vaardigheden: naast creativiteit kunt uniet zonder diepgaande kennis van de business. Ook changemanagers zijn noodzakelijk."
3. Hoe creëer ik draagvlak bij de belangrijkste stakeholders?
Een digitale transformatie komt niet zonder grote veranderingen. Een CEO moet de transformatie zien als een merk en deze zodanig vermarkten. "Identificeer belangrijke influencers en overtuig hen van het nut en de noodzaak," tipt Van Deven. "Wanneer u hen meekrijgt, hebt u een grotere kans dat de rest volgt. Hoe dan ook moet de CEO samen met de stuurgroep het idee achter de transformatie in heldere taal en met een vaste regelmaat verkondigen. Focus daarbij op de lange termijn. Dat voorkomt dat de transformatie al in het begin teveel tegengas krijgt van managers die aansturen op kortetermijndoelstellingen."
4. Waar moet ik de organisatie plaatsen in het digitale ecosysteem?
Start-ups kunnen vaak razendsnel hun business neerzetten. Ze hebben geen last van legacy en vinden daardoor soepel een plek in een ecosysteem van technologieën, platforms en vendoren.
Voor CEO’s van bestaande bedrijven vereist dat volgens Van Deven wat meer denkwerk. "Zij moeten nagaan welke vaardigheden en technologieën hun eigen business aanvullen. Maar ook in welke mate ze van externe partijen afhankelijk willen en kunnen zijn. Wat geeft u op, wat besteedt uuit, wat doet u zelf?" Het is volgens Van Deven goed om daarbij na te gaan welke zaken echt waardevol voor de onderneming zijn. "Dat kan de bescherming van persoonsgegevens zijn, maar bijvoorbeeld ook persoonlijk contact met klanten. Zorg ervoor dat eventuele nieuwe partnerships niet daarvan ten koste gaan."
5. Hoe stuur ik tijdig bij in een digitale transformatie?
Hoe doordacht en goed voorbereid een digitale transformatie ook is, vroeg of laat krijgt iedere CEO te maken met onverwachte wendingen. Het vereist goede afspraken met het transformatieteam over hoe en wanneer ingrijpen gewenst is.
Volgens Van Deven is het daarom belangrijk gedurende de transformatie op gezette tijden en met regelmaat te overleggen met de stuurgroep. "Alleen door goede communicatie en regelmatig overleg kunt u problemen zien aankomen." Traditionele KPI’s zijn daarbij volgens Van Deven niet altijd bruikbaar. "Concentreer in plaats daarvan op KPI’s die echt wat zeggen over het succes en de voortgang van de transformatie. Denk aan nieuwe registraties op een digitaal kanaal. Blijven die resultaten achter, dan is er echt wat mis en is ingrijpen nodig."
6. Hoe houd ik momentum vast?
Een digitale transformatie vereist een lange adem. Een digitale transformatie kan momentum verliezen als inkomsten te lang uitblijven. Een belangrijke taak van de CEO is te beslissen wanneer het welke deel van de business transformeert.
"De langetermijndoelstellingen staan zoals ik eerder zei voorop, maar geen enkele business is gebaat bij een veranderproces dat een te lange tijd alleen maar geld kost. Het kan verstandig zijn te starten met transformaties met een korte ROI. Die omzet kunt u namelijk weer investeren zodat de transformatie niet stilvalt." Overigens is de ROI niet de enige maatstaf voor een goede volgorde. Van Deven: "Het is belangrijk dat de transformaties elkaar logisch aanvullen, zodat de nieuwe dienstverlening een samenhangend geheel is en blijft."
De digitale transformatie is voor een CEO in de 21ste eeuw de allergrootste uitdaging. "Maar wie zijn beslissingen ziet uitmonden in een organisatie die helemaal klaar is voor de digitale economie, heeft het mooiste beroep denkbaar," besluit Van Deven.
