Instroom opleidingen Zorg en Welzijn te laag voor toekomstige vraag personeel
10 februari 2016 -
De instroom van studenten in hbo-opleidingen in de zorg en een aantal pedagogische mbo-opleidingen moet snel omhoog. Over twee tot vijf jaar stijgt de vraag naar deze groepen medewerkers en de huidige instroom is te laag om aan die vraag te voldoen.
Dat blijkt uit het rapport Arbeid in Zorg en Welzijn, Jeugdzorg en Kinderopvang 2015.
De verwachte tekorten volgen op een periode waarin er juist overschotten op de arbeidsmarkt waren. Tussen 2012 en 2014 is het totale aantal medewerkers in de sector Zorg en Welzijn afgenomen met 5,6 procent. De krimp vindt vooral plaats aan de onderkant van de arbeidsmarkt en voor deze groep zijn weinig alternatieven in de sector voorhanden. De kinderopvang kende met 20,7 procent de grootste daling. Op korte termijn neemt de vraag naar personeel weer toe.
Vertrek door pensioen
De vraag naar medewerkers is het grootst over vijf jaar. Dan gaan relatief veel medewerkers met pensioen en moeten lege plekken opgevuld worden. Daarvoor is het nodig dat er meer jongeren een studie volgen in Zorg en Welzijn. Vooral voor opleidingen waar de instroom door de veranderende arbeidsmarkt de afgelopen jaren flink is gedaald, is dit een uitdaging. De mbo-opleiding pedagogisch medewerker niveau 4 is hier een voorbeeld van. Ook op hbo-niveau zijn er uitdagingen. Het aantal hbo-functies in de zorg stijgt nu al. Dat komt door een toename van complexe zorg- en ondersteuningsvragen en door technologische ontwikkelingen als eHealth en robotisering.
Meer vraag naar hbo’ers
Al over twee jaar dreigen tekorten aan medewerkers op hbo-niveau. Dit biedt enerzijds kansen voor de doorstroom en opscholing van medewerkers. Anderzijds is de uitdaging om de instroom te vergroten bij deze hbo-opleidingen extra groot omdat sommige opleidingen op dit moment nog met een numerus fixus werken. Dit laatste vanwege een gebrek aan stageplaatsen. Dit geldt bijvoorbeeld voor Verpleegkunde. Hierdoor dreigt een vicieuze cirkel te ontstaan: een tekort aan stageplaatsen leidt tot onvoldoende aanbod van gekwalificeerd personeel waardoor de beschikbare tijd voor stagebegeleiding verder afneemt, en daarmee loopt ook het aantal stageplaatsen verder terug.
Andere competenties
Naast het vergroten van de instroom moeten opleidingen hun curricula aanpassen aan de vaardigheden en competenties die straks gevraagd worden. Dit doen ze nu al, in samenwerking met werkgevers en werknemers. Op deze manier vergroten ze bovendien de doorgroeimogelijkheden en wendbaarheid van medewerkers, en daarmee hun inzetbaarheid op de arbeidsmarkt.
