11 oktober 2012 -
Regelmatig duiken artikelen op waarin de tendens voor specialisme wordt benadrukt voor nu en de nabije toekomst. "Hoewel ik begrijp dat deze ontwikkeling plaatsvindt, vraag ik me hardop af wie het totaaloverzicht heeft," zegt drs. Paul Joore RA, management consultant via MNBPROFESSIONALS.
Joore: "De behoefte aan totaaloverzicht blijft altijd bestaan. Hoe kunnen we anders optimaal anticiperen op ontwikkelingen. Er zal altijd behoefte zijn aan beheersing van een totaal speelveld in plaats van enkel de beheersing van afzonderlijke zones.
Het ontstaan van de wereldwijde crisis van de afgelopen jaren is een mooi voorbeeld van het gebrek aan totaaloverzicht. Immers was er een totaaloverzicht geweest en was deze transparant geweest, dan neem ik aan dat bepaalde besluiten niet of anders waren genomen. Het maatschappelijk belang is hiermee zoals we vandaag de dag nog voelen zeker niet gediend."
Focus zonder totaaloverzicht
Op kleinere schaal vindt dit zelfde fenomeen plaats binnen ondernemingen, stelt Joore. Er is in vele ondernemingen veel kennis aanwezig. Te vaak echter is er geen of onvoldoende totaaloverzicht en daarmee gebrek aan inzicht in de onderlinge samenhang van deze aanwezige kennis. "Hoe gaan we dan focus aanbrengen in een omgeving waarbinnen het totaaloverzicht onvoldoende is of zelfs ontbreekt," vraagt hij zich af. "Teveel ondernemingen laten hiermee de basis schieten die voor hen onontbeerlijk is om de juiste richting te bepalen. Gevolg is dat men teveel afhankelijk wordt van het ‘toeval’."
De praktijk
In de praktijk betekent dit dat u moet hopen dat u de meest getalenteerde mensen in dienst hebt. Deze zijn namelijk in staat om vanuit hun persoonlijkheid en daarmee ambitie, drive en verantwoordelijkheidsgevoel, met elkaar, die dingen te doen die voor de organisatie als geheel als optimaal kunnen worden bestempeld.
Joore: "Dezelfde praktijk leert echter dat de meest getalenteerde mensen niet overal tegelijkertijd kunnen werken. Alternatief voor ondernemers is dan het duidelijk en expliciet afbakenen van het speelveld van de onderneming. Gevolgd door een heldere communicatie van hetgeen wordt verwacht van de medewerkers. Om te borgen dat de medewerkers zich houden aan de vastgestelde route, richt de ondernemer een meetsysteem in. BIT for more Dit systeem meet de prestaties van bedrijf en medewerkers en biedt daarmee een goede grondslag voor de directie om bij te sturen indien nodig. Het gevaar bestaat echter dat in een wereld van alleen maar specialisten, niemand uiteindelijk nog het totaaloverzicht heeft. Of beter nog: niet is getraind om het totaaloverzicht te willen hebben. Dit is immers een verantwoordelijkheid geworden waar niemand zich nog comfortabel bij voelt. Gevolg is dat een geïntegreerde management aanpak voor steeds meer mensen een ‘ver van mijn bed show’ dreigt te worden."
Specialist in generalisatie
Joore besluit: "Ik pleit er dan ook voor dat de noodzaak van totaaloverzicht zowel in opleidingen als in het overige maatschappelijke verkeer bovenaan de agenda staat. In een steeds individualistischer wordende wereld draagt een focus op specialisme in de basis niet of onvoldoende bij aan het algehele maatschappelijke belang. En dat maatschappelijke belang is juist weer de drijfveer om op langere termijn én een mooiere wereld te hebben én daarmee een goede voedingsbodem voor ondernemerschap. Conclusie is dan ook dat juist de specialist in generalisme belangrijker is dan ooit."
Goed punt. Ik denk dat het een structuurprobleem is. Organisaties zijn georganiseerd vanuit reductionisme en niet vanuit holisme. Alle processen zijn reductionistisch. Alle stuurinstrumenten zijn reductionistisch. De vraag is dus of individualisering van mensen, van nature sociale wezens,het probleem is.
Wanneer organisaties gestructureerd zijn vanuit een holistische visie op organiseren, zijn alle processen en stuurinstrumenten automatisch ook gebaseerd op een holistische visie. Zo kunnen specialisten, connected met het geheel, hun specialisme bijdragen.
Kan me er zeker in vinden.
Ik zou zelf willen pleiten voor meer mensen die zowel holistisch als heel gedetailleerd kunnen zijn. Even simpel gezegd die naast de details ook weten wanneer en hoe ze hun helicopterview kunnen inzetten. Dus niet alleen het geheel, maar ook de details.
Ik heb die vaardigheden gelukkig al vroeg mee mogen krijgen en het helpt mij altijd zeer goed. En niet alleen mijzelf maar ook mijn klanten (en hun 'netwerk').
Goed artikel, er moet een ALGEMEEN iemand in de organisatie zijn die alle disciplines met de neus in dezelfde richting zet.
Maar die ook die mensen ondersteund, en ze de middelen verstrekt om optimaal te presteren.
