Engels in vacatureteksten werkt niet statusverhogend
12 november 2010 -
Anders dan de literatuur doet vermoeden, worden Engelse termen in personeelsadvertenties door lezers niet als statusverhogend gezien. Maar wanneer mensen, buiten personeelsadvertenties om, een Engelse functienaam zien, hebben ze de neiging de functie hoger te waarderen. Zo denken ze dat een maintenance engineer meer verdient dan een onderhoudstechnicus.
Dat blijkt uit onderzoek waarop taalonderzoeker Frank van Meurs op 29 november promoveert aan de Radboud Universiteit Nijmegen. Frank van Meurs onderzocht personeelsadvertenties uit Nederlandse kranten en van de vacaturesite Monsterboard. Hij wilde weten waarom de organisaties Engelstalige advertenties of Engelse termen kiezen voor hun personeelswerving. Verder was hij benieuwd naar hoeveel Engels er gebruikt werd in advertenties en, niet onbelangrijk, hoe de lezers Engelstalige advertenties beoordelen.
Hoofd PZ is history Engelse termen in onze taal vinden we heel gewoon. Voor sommige functienamen bestaan ook geen Nederlandse tegenhangers, denk aan controller, callcenter agent of ICT-consultant. Of ze zijn erg gedateerd. ‘Hoofd PZ: daar komt geen kip meer op. Dat is history', aldus één van de ondervraagden. Zo'n 40 procent van de personeelsadvertenties in de Volkskrant en ruim 87 procent van de advertenties op Monsterboard bevatten Engelse termen. De gedeeltelijk Engelstalige advertenties in de Volkskrant bevatten 1,8 procent Engelse woorden, op Monsterboard was dat tien keer zoveel: achttien procent. Deze verschillen hebben te maken met de diverse beroepssectoren die de twee media bedienen waarin het Engels meer of minder gemeengoed is.
Salaris Voor de lezers van de advertenties maakt het weinig uit of een advertentie helemaal in het Engels, gedeeltelijk in het Engels of helemaal in het Nederlands is gesteld: dat heeft geen invloed op hun oordeel over de baan, de organisatie en de advertentie. Maar als lezers losse functiebenamingen beoordelen, zorgt een Engelse benaming er vaak wel voor dat ze een baan hoger waarderen. Zo schatten lezers het salaris van een maintenance engineer of een sales engineer hoger in dan dat van een onderhoudstechnicus of een technisch verkoper. Die banen vinden ze ook zwaarder en interessanter.
Internationale consistentie De meest voorkomende Engelse termen zijn: senior, professional en control. Van Meurs vroeg P&O-medewerkers van organisaties waarom ze Engelse termen gebruikten in hun personeelswerving. De redenen waren divers en praktisch. Van Meurs: "Soms heb je eenvoudigweg geen Nederlandse benaming (after sales) of bij een functieaanduiding geen sekseneutrale benaming (house manager - huismeester), maar vaker zie je dat Engelstalige termen binnen de organisatie of de branche gebruikelijk zijn (Human resource management, executive search). Een organisatie met buitenlandse vestigingen kiest dan voor internationale consistentie. Of een organisatie wil een bredere doelgroep bereiken dan alleen Nederlandstaligen. "Nederland is te klein voor ons," zo vertelde een geïnterviewde. Slechts een enkele organisatie noemde prestige een reden om de Engelse taal te gebruiken."
Bewust kiezen voor Nederlandse termen Aan de andere kant kiezen sommige organisaties ook bewust voor gebruik van Nederlandse benamingen en vertalen ze Engelse termen, zoals helikopterblik. Personeelsadvertenties zijn weliswaar primair gericht op banenzoekers, maar de organisatie presenteert zich via de advertenties ook naar de buitenwereld. Een personeelsmanager in de zorg noemde dat als argument om Engelse termen te weren.
Op zich heb ik geen problemen met een Engels talige titel maar er is natuurlijk ook weer een maar. Geregeld worden er te pas en te onpas titels gebruikt die de lading in geen enkel opzicht dekt. Een simpel voorbeeld.
Project technical lead
Daar word al heel verschillend over gedacht. Binnen de IT krijgt een technisch projectleider een dergelijke betiteling. Nu maar eens kijken naar de inhoud.
Bij de ene word je verantwoordelijk gehouden voor de onderhoud van systemen binnen een gebouw, lees dan ook systeembeheerder met leidinggevende kwaliteiten want je word senior van twee collega's.
In het andere geval word je geacht technische [deel] projecten te kunnen leiden van begin tot het eind.
Ik zie in de praktijk steeds vaker een Engelstalige functie opdoemen dat als je even naar de inhoud kijkt, men bezig is twee of drie IT disciplines in een FTE te proppen denkend zo het tekort af te kunnen dekken.
Iemand word benoemd tot manager. Het is volkomen afhankelijk wat men moet managen uiteindelijk. In de uitzendbranche word je al makkelijk een office manager genoemd. Lees hier de typmiep met extra ondersteunende kwaliteiten voor haar collega's. Gewoon manusje van alles dus.
Het is maar net welk een label je waar aan wil hangen uiteindelijk. Of ben ik nu te conservatief?
Ben het wel met Civile eens. Het lijkt zo veel meer in het Engels. Maar vaak is het ook onduidelijk wat er nu precies wordt bedoeld. Dus wat mij betreft, doe gewoon lekker in het Nederlands.
