ABN Amro en Fortis Nederland zijn genationaliseerd, onderdeel van de Nederlandse overheid. Dat was nodig om het vertrouwen in het banksysteem te behouden. Maar het heeft ook een keerzijde.
Vandaag surfte ik langs wat financiele websites en ik zag vrijwel uitsluitend advertenties van ABN Amro en Fortis. De andere banken hebben hun reclameacitiviteiten kennelijk even in de ijskast gezet. ABN Amro adverteerde zelfs even met de claim dat spaarders hun geld risicoloos bij ABN Amro konden stallen, wat de bank op een reprimande van minister Bos kwam te staan.
Nood en deugd
Vanuit het perspectief van de ABN Amro- en Fortisbankiers begrijp ik het wel. Die maken van de nood een deugd. Maar dat is niet eerlijk. Banken die wel opgepast hebben, zoals de Rabobank en ING, weten zich niet verzekerd van overheidsdekking en maken een pas op de plaats met hun advertenties.
Limiet Terecht zegt Rabobank-directeur Bert Heemskerk dat er een limiet moet komen op de marktaandelen van ABN Amro en Fortis, zolang die banken in handen zijn van de Staat. Een soortgelijke eis werd gesteld aan KPN toen het geprivatiseerd werd. Het telecombedrijf, dat begin jaren '90 een privaat bedrijf werd, mocht pas op prijs gaan concurreren als het een marktaandeel van 40 procent of minder zou hebben.
'Garantie'
Heemskerk zet tevens vraagtekens bij de garantieregeling voor spaarders die minister Wouter Bos heeft verhoogd van 38.000 euro naar 100.000 euro. De rekening voor het omvallen van banken ligt namelijk niet bij de overheid, maar bij de overige banken, gezonde banken dus. Bos geeft dus 'garanties' die door de overige banken betaald moeten worden. Heemskerk vindt dit een uitnodiging aan nieuwe, kleine banken om te hoge rentetarieven aan te bieden, zoals het IJslandse Icesave deed. En met Icesave loopt het waarschijnlijk niet goed af. De grote banken die wel verantwoord te werk gaan betalen vervolgens het gelag. In het slechtste geval slepen de onverantwoordelijke banken de verantwoordelijken in hun misere mee de afgrond in.
Vertrouwen Op de korte termijn was het nationaliseren van Fortis en ABN Amro waarschijnlijk niet te vermijden. Vrijwel overal ter wereld zijn banken en verzekeraars (deels) genationaliseerd of financieel gesteund. Dat was onontkoombaar om het vertrouwen in het bank- en verzekeringswezen te behouden.
Regels
Maar nu -hopelijk- de belangrijkste ingrepen achter de rug zijn, dienen zich nieuwe vragen aan. Hoe lang kunnen banken genationaliseerd blijven? Welke regels gelden er voor deze instellingen? Moeten nette banken opdraaien voor het wanbeleid van hebzuchtige collega's? En wie gaat dat betalen? Die laatste vraag is het gemakkelijkst te beantwoorden: u natuurlijk.
Over de auteur:
