zoeken Nieuwsbrief
      Linkedin    Twitter   
  
weblog
 

Leiderschapslessen uit de natuur (deel 2)

Door: Ronald van der Molen,   07-10-2020,   12:46 uur
 

Wat valt er te leren van de natuur?

De natuur gaat zeer effectief om met veranderingen. Wat valt daarvan te leren? In het eerste deel van deze serie stond aandacht voor relaties en verbindingen centraal. In dit tweede deel ontdek je hoe je slim veranderingen initieert en circulair leert denken.

6. Wat je zaait zal je oogsten



Bomen maken verschillende gedaanteveranderingen door. Van bijna kaal en dood in de winter tot vol en groen aan het einde van de zomer. In ieder seizoen doen ze precies datgene wat op dat moment belangrijk is. Leiding geven (inderdaad: twee woorden) bestaat voor een groot deel uit het initiëren van veranderingen, maar hoe zorg je er nou voor dat medewerkers zich hiervoor gaan inzetten? Hiervoor is het belangrijk om je bewust te zijn van de keuzes die je maakt in je benadering. Als je bijvoorbeeld meer initiatief wilt stimuleren, dan is het niet verstandig om zelf van alles voor betrokkenen te organiseren. Je kunt beter vragen wie er zin heeft om zijn schouders ergens onder te zetten of nagaan welke initiatieven er reeds zijn en deze versterken. Samenvattend: de aanpak dient een kiem te zijn van de gewenste situatie. Probeer veranderwoorden zoals 'invoeren' en 'uitrollen' te vermijden, want die stimuleren een afwachtende houding. Wat beter werkt is het doen van experimenten en de tijd die ervoor staat in kleine periodes op te delen. Dat is minder bedreigend en geeft een bepaalde openheid aan.
  • Wat willen we met deze verandering bereiken? Waarom?
  • Welke eerste stap is een goed voorbeeld van wat we willen bereiken?
7. Verandering geeft shit

Koeien eten gras en produceren melk. Maar als ze gras in melk veranderen, krijg je er ongevraagd een product bij: poep. Vooral als ze in beweging komen op weg naar de melkstal. Slimme boeren zorgen ervoor dat de koeien hun behoeften hebben gedaan voordat ze in de melkruimte komen. Dat scheelt hen veel tijd en energie. Slimme leiders gaan op dezelfde manier te werk. Veranderprocessen geven ook 'shit', vooral als mensen in beweging komen op weg naar het nieuwe doel. Er ontstaat onrust, er gaan dingen mis en sommige medewerkers kunnen het tempo niet bijbenen. Kortom: de verandering geeft ongewenste bijeffecten. Dat is niet erg, maar je dient er wel rekening mee te houden. Anders krijg je shit op de plek waar mensen werken.
  • Welke risico's lopen we tijdens het veranderproces?
  • Op welke momenten kunnen medewerkers hun behoeften uiten?
8. Denk circulair

De bladeren, die in de herfst van de bomen vallen, worden door het werk van micro organismen in de bodem veranderd in humus. Deze humus levert de noodzakelijke voedingsstoffen voor de verdere groei van bomen. Dit soort kringloopprocessen zit ingebakken in alle levensvormen en voorkomt verspilling. Daar kunnen bedrijven veel van leren. In de verwerkingsindustrie spreken ze bijvoorbeeld niet meer van afval, maar van grondstoffen. Dit impliceert dat je producten en materialen aan het eind van hun levensduur opnieuw kunt gebruiken. Toen de COVID19 pandemie uitbrak zag het Tanzaniaanse bedrijf Zaidi Recyclers de kartonrecycling- en papierexportactiviteiten opdrogen. Ze stapten in recordtempo over van papier naar plastic. Nu produceren ze duizenden gezichtsschermen, gemaakt van gerecycled plastic, die ze leveren aan ziekenhuizen en gezondheidscentra. Zo voorzien het bedrijf in een belangrijke maatschappelijke behoefte en vermindert ze tegelijkertijd de vervuiling door plastic.
  • Waaraan wordt binnen ons bedrijf veel energie besteed?
  • Hoe kunnen we dit hergebruiken of meervoudig benutten?
9. Beter wieden dan verdelgen

Afwijkende planten in de natuur worden vaak onkruid genoemd. Dit kruid lijkt misschien ongewenst, maar heeft een belangrijke signaleringsfunctie. Het laat zien hoe het gesteld is met de voedingsbodem en welke omstandigheden blijkbaar gunstig zijn voor het ontstaan van het kruid. Daarom wordt het in sommige kringen 'duidkruid' genoemd. Onkruid wieden, oftewel: afscheid nemen van activiteiten en medewerkers die niet (meer) in de organisatie passen, kan op twee manieren. Met de hand (in persoonlijke gesprekken) of met een gifspuit (een reorganisatie doorvoeren). De gifspuit werkt sneller maar beschadigt de voedingsbodem (de cultuur van het bedrijf) met alle gevolgen van dien. Wie de werksfeer gezond wil houden, zal op zijn knieën moeten wieden.
  • Aan wat voor soort activiteiten & medewerkers heeft ons bedrijf de komende jaren behoefte?
  • Hoe kunnen we op respectvolle wijze afscheid nemen van activiteiten & mensen die niet langer passen?
10. Leiderschap = vermenigvuldiging

De ware vrucht van een appelboom is niet een appel, maar een nieuwe generatie appelbomen. Natuurlijk produceert een gezonde appelboom appels, maar de uiteindelijke potentie ligt verscholen in de kern van deze vrucht: de zaden die een nieuwe appelboom kunnen worden. In de natuur gaat het aan het eind van de streep om reproductie. Staat dat nog wel op ons netvlies in het bedrijfsleven? Dé manier om dit te doen, is door het vergroten van de autonomie van de mensen waaraan je leidinggeeft. Dat doe je door een context te creëren waarin medewerkers op hun best presteren en klanten zo goed mogelijk bediend worden. In deze 'mentale ruimte' kunnen medewerkers zichzelf ontdekken, uittesten en hun magie tonen. Daarmee is de belangrijkste taak van een leider om meer leiders te creëren. De trend naar meer autonomie & eigenaarschap zie ik als een belangrijke ontwikkeling. Mits zorgvuldig uitgevoerd doet dit een beroep op de eigen verantwoordelijkheid en creativiteit van medewerkers. Het stimuleert de betrokkenheid met meer bevlogenheid en productiviteit als gevolg.
  • Hoe worden onze medewerkers echt gelukkig?
  • Wat hebben zij van ons als leidinggevenden nodig om (vaker) hun magie te tonen?
Wil je leren om je bedrijf of instelling op een organische manier te veranderen? Overweeg dan de masterclass organisch veranderen.

 
 Doorsturen    Reageer

 
 
 
Over de auteur:
Ronald van der Molen is werkzaam als organisatieadviseur, trainer en leiderschapscoach. Vanuit zijn bedrijf Transformatio stimuleert hij moderne leiders om teams en ecosystemen te creëren waar mensen kunnen floreren.

Daarnaast verzorgt Ronald inspiratie-sessies over bevlogenheid & organisch leiderschap en geeft hij les aan de Erasmus Universiteit.

Tijdens trajecten en presentaties gebruikt hij lessen uit de natuur zodat deelnemers anders naar hun vak gaan kijken. Hij geniet ervan als eikels in bomen veranderen. 

Ronald schreef meerdere boeken, waaronder De kracht van organisch leiderschap (genomineerd voor Managementboek van het Jaar 2019) en Metamorfose, groeien in je bestemming
 

Laatste weblogs

  Tegen de haren instrijken
  ‘Ben jij een workaholic?’
  Dr. Jekyll and Mr. Hyde
 
reacties
 
Er zijn nog geen reacties.

 

REAGEREN

Naam:
Emailadres:
URL: (niet verplicht) http:// 
 
Reactie/Opmerking:
Ik wil bericht per e-mail ontvangen als er meer reacties op dit artikel verschijnen.
 
Als extra controle, om er zeker van te zijn dat dit een handmatige reactie is, typ onderstaande code over in het tekstveld ernaast. Is het niet te lezen? Klik hier om de code te wijzigen.
 
Waar moet je op letten bij het aanschaffen van beveiligingscamera’s voor jouw bedrijf?
Tips bij elektrische raambekleding kopen
Waar kun je elektrische raamdecoratie kopen?
reacties
84 procent Nederlanders ontvangt oplichtingsberichten op smartphone (1) 
Hoe geef ik leiding aan vaste medewerkers voor de toekomst? (1) 
Mentale gezondheid weinig onderwerp van gesprek op werkvloer  (1) 
Prijs Audi Q4 E-Tron Sportback: minder hoofdruimte, meer geld (1) 
Deze vijf AI-trends gaan ons leven de komende jaren veranderen (1) 
Gemaksdiensten op kantoor populairder in crisistijd (1) 
Nederlanders koplopers in thuiswerken (1) 
top10
Bedrijven moeten meer aandacht schenken aan retentie van talent
Een vijfde van werkend Nederland wil geen manager die jonger is dan zichzelf
Ondanks aandacht voor diversiteit ervaart één op de drie leeftijdsdiscriminatie
83 procent van alle CIO’s moet dit jaar meer met minder doen
Kleine consultancybedrijven niet opgewassen tegen digitale slagkracht grote spelers
Bedrijven zien grote voordelen internationaal verspreide personeelsbestanden
Geavanceerde technieken zorgen voor drastische toename van phishing
IT’er vindt opkomende technologieën vaak moeilijk te begrijpen
AI VS AI: De beste manier om de moderne cybercrimineel tegen te gaan
IT-beslisser verkiest low-code boven high-code applicatieontwikkeling
meer top 10