Reactie: Uiteraard past het om eerst de vers benoemde hoogleraar van harte geluk te wensen. Om daarna meteen de weg kwijt te raken: in alle stukjes en commentaren is het goed mogelijk om - net als binnen het spiritueel leiderschap - meteen alle kanten uit te springen, net als een kruiwagen vol met kikkers. De één voelt zich gezegend door de Heer en zijn Woord, de ander grijpt terug op Taoïsme en oosterse spirtualiteit en de derde zweert bij de Jezuïeten.
De aanhef van het artikel was ''Managers krijgen les in spiritualiteit''. Het tekent de 21ste eeuwse manager (maar nog breder: de mens) dat hij of zij - maar meestal een hij overigens - op spiritueel niveau de weg kwijt is en dus snel wat lessen moet krijgen op ons meest modieuze instituut Nyenrode! Laat ik toch vooral éérst even een concrete vraag stellen: waaraan herken je mensen die spiritueel ''bijgespijkerd'' moeten worden. Spiritualiteit lijkt veelal geassocieerd te worden met het ''hogere'', het goddelijke ... maar zelden met het aardse.
Maar heeft spiritualiteit niet vooral te maken met de manier waarop wij handelen en waarop dit handelen gebaseerd is? Heeft het niet vooral te maken met het (en ik weet dat ik daarmee saai begin te worden) hanteren van bepaalde waarden en normen. Vanuit de overtuiging dat het handelen, vanuit een bepaalde diepere levensovertuiging, juist is. Waarbij het juiste niet alleen is ingegeven door het rationele of verstandelijke, maar ook gebaseerd is op het gevoel. Spiritualiteit is misschien wel: het goddelijke in jezelf (h)erkennen en van daaruit ook daadwerkelijk handelen.
Spiritualiteit en zelfreflectie hebben dus erg veel met elkaar te maken. Maar helaas ... de term ''zelfreflectie'' is uit, dus gaan we nu een leerstoel spiritualiteit instellen. Want dat klinkt op dit moment meer sexy, is nog niet zo ''doodgepraat'' als andere vormen van jezelf eens goed de spiegel voorhouden. Hebben we dan toch te maken met oude wijn in nieuwe zakken? Want waren we al niet jaren overtuigd van het feit dat veel relationele en organisatorische processen zich niet laten dwingen in rationele hokjes!
Er zijn de afgelopen veertig jaar heel wat zogenaamde innovaties in managementdenken geweest. Sommige vanuit de ''harde'', bedrijfskundige en economische kant en anderen vanuit de kant van de ''softe sector''. Als yin en yang horen ze bij elkaar en zijn onverbrekelijk met elkaar verbonden. En kunnen, op de keper beschouwd, niet zonder elkaar. Maar de vraag is wanneer er nu een werkelijk vernieuwende visie ontwikkeld wordt, waarbij beide kanten van de medaille nu eens werkelijk geïntegreerd gaan worden. Nu is het mij nog steeds te veel een ''Slinger van Foucault'', een heen en weer bewegen: dan weer krijgt de ''no nonsense''-benadering de overhand en dan weer de ''softe sector''. Maar waar blijft de evenwichtige, androgyne visie op organiseren? Die ruimte geeft aan beiden en hen op waarde weet in te schatten. Is er toevallig nog een organisatie in Nederland die bereid is een leerstoel ''Androgyn management - onderwijs en onderzoek naar evenwichtig leiderschap in organisaties'' te financieren??? Maar dan a.u.b. niet op Nyenrode: die waaien met alle winden mee en zijn niet vies van opportunisme. Doe maar gewoon bij één van de ''gewone'' universiteiten in Nederland. Voor de invulling daarvan kunt u altijd contact opnemen.
Reactie: Als supervisor en coach kom ik al jaren mensen tegen die door de rationele aanpak waarin 'wij in het westen' gesocialiseerd zijn mentaal hinkend door het leven gaan. Niets mis met de aanpak van 'geen gelul er moet gepoetst worden' (zoals in de eerdere commentaren te lezen is), maar wel als dat als matra van de homo-economicus als enige weg wordt gezien. De integratie van denken én voelen én persoonlijke kracht, gekoppeld aan de eigen wil (hiervoor ook genoemd) beidt een reeks die, mits met elkaar in evenwicht, toegevoegde waarde kan hebben in het persoonlijk én collectieve handelen. Jezuïten en Quakers én Japan en China hebben een sterk collectivistische wijze van (gecultureerd) handelen. Ik hoop dat de leerstoel van Pater de Blot (waarmee ik hem feliciteer) een demistificerend effect op het begrip 'spititualiteit' zal hebben, waarmee de wetenschappelijke waarde kan toenemen. Mijn lange ervaringen in (japanse) gevechtssporten - met een sterk spirituele component - hebben mij geholpen de essentie van het eigen handelen te onderzoeken. In directe zin was ik de enige die van dit inzicht beter werd. Indirect komt dit natuurlijk ook bij mijn omgeving (gezin, werkgever, vereniging etc.) terecht. Veel van de minder logische (werk)processen (samenwerking, verdriet, confrontatie en 'drive') kunnen vanuit spitirtualiteit benaderd worden. Maar als onze (psycho-, socio-, etc.- logieën) hebben daaraan al héél veel bijgedragen. Ik ben benieuwd naar de toegevoegde waarde van het komende onderzoek ... en zie er naar uit.
Antoon Duijnker.
Reactie: Denken vanuit de dominante cultuur betekent natuurlijk 'eigenlijk' dat de standaarden die impliciet zijn ook onbenoemd blijven. Ze beperken het denken en versnellen de besluitvorming doordat (impliciete) aannamen onbenoemd kunnen blijven. Door diversiteit aan te brengen in een groep worden de impliciete kaders geexpliciteerd. Logisch gevolg is dat discussies langer duren én dat argumenten beter gewogen worden. Tot nu toe gold inderdaad de aanname dat vergroting van diversiteit een kwaliteitselement vormt door inbreng van 'onbekende' factoren. Nu komt naar voren dat (her)toetsing van impliciete argumenten een andere factor is. Vraag is nog wat de meeste toegevoegde waarde heeft. De inbreng van cultuurlijk minder bekende argumenten óf de kritische toets van de eigen aannamen ... én, in dat laatste geval, hebben we hier dan een factor te pakken die kan helpen onze ''bewuste bekwaamheid'' te verhogen in situaties waarin geen diversiteit aanwezig is, maar dít mechanisme wél bekend is!
In elk geval nog weer een argument om ''mijn stadsdeel'' (stadsdeel Westerpark in de gemeente Amsterdam) diverser te maken.
Antoon Duijnker - stadsdeelsecretaris Westerpark.
Reactie: Als wij eens meer zouden kijken naar wat onze Schepper adiviseert, en ons daar aan zouden houden, dan zou het er in de wereld en dus ook op de werkvloer een stuk beter aan toe gaan.
De Bijbel staat boordevol met tips en trucs over de omgang met elkaar. Er wordt in beschreven hoe werknemers met werknemers moeten omgaan en hoe werknemers met hun baas en werk moeten omgaan. Heel actueel dus, ook al is het boek misschien al een paar duizend jaar oud. Daarnaast geeft God ook nog zakelijke tips, waarbij Hij ons ook goed uitlegt hoe met geld om te gaan.
Ik heb in mijn leven al aardig wat trainingen en cursussen gehad, waarin ik heel veel van de Bijbel herkende.
Reactie: Natuurlijk sta ik open voor concrete voorbeelden van waardevolle zaken die tot stand zijn gekomen door een intrinsiek spiritueel wilsprincipe op meson niveau. Vanuit hetzelfde culturele, sociale en biologische universalisme weet ik dat de mens geneigd is tot luiheid. Zalvende woordkeuze houdt de mens niet af van het gelukzalige pikspelen of clitorisfrommelen. het leidt uitsluitend tot een synergistisch nietsdoen. Wat nodig is om die mensen aan te sporen om eindelijk eens aan het werk te gaan zijn harde woorden waarbij een confronterend oordeel niet wordt gemeden.
Reactie: Wat jammer dat het begrip spiritualiteit niet nader gedefinieerd is in het artikel. Het lijkt hier nu erg verbonden met religie door het noemen van Quakers en Jezuïeten. Auteurs als Kets de Vries en Covey hebben m.i. ook een spirituele kijk op organisaties en leiderschap.
Ik mag hopen dat de belangstelling voor business spiritualiteit geen modegril zal zijn, maar voortkomt uit overtuiging dat wij onszelf en onze organisaties in dienst moeten stellen van de mens en zijn leefomgeving.
Ank v Rutten, sociaal en organisatiepsycholoog NIP
Reactie: Schiet de opvatting over spiritualiteit zoals die hier gehanteerd wordt niet haar doel voorbij?
Indien men in de genoemde lessen spiritualiteit probeert te vangen in termen van economisch of organisatorisch nut, lijkt het blikveld niet vrij en ziet men eerder effecten dan essentie.
Het bestuderen van de kracht van culturele coherentie van instituties als de Jezuïeten kan voor een manager waardevolle informatie opleveren, maar vertelt niets over de aan zuivere spiritualiteit verbonden mogelijkheid tot ontwikkeling van de persoonlijke integriteit en vrijheid, waardoor consistente culturele verschuiving mogelijk kan worden.
Kortom: als men de lezer niet op het verkeerde paard wil laten wedden, zal men helderder moeten aangeven waar men nu les in krijgt. Gaat het hier ook om vernieuwende spiritualiteit en de daaruit voortvloeiende mogelijke veranderingen of enkel om het exploreren van de managementkunde verborgen in spirituele tradities, waar men te weinig oog voor heeft gehad?
Met andere woorden waar ligt de nadruk: op het effect of op de essentie? Of op het effect én de essentie (en hoe doet men dat dan)?
Reactie: Spiritulaliteit is deel van ons leven, of we willen of niet. Niet-geloven is tenslotte ook iets geloven!
Wanneer wij mensen weten waar we 'het' voor doen, als wij weten welke goals we hebben en hoe die in verbinding staan met onze visie op de betekenis van ons leven en werk ... dan zullen zowel wij als het werk dat uit onze handen rolt, evenals de organisatie, de klant, de maatschappij én de wereld daar beter van kunen worden. Het is tijd dat wij ons realiseren dat alles verbonden is, dat niets op zichzelf staat en dat elke daad, actie, gedachte consequenties heeft.
Og gelooft u dat het niet uitmaakt wanneer ergens een manager (waarschijnlijk uit pure onmacht) zijn medewerkers verwenst? Dat het er niet toe doet wanneer ik ervoor kies om vanuit respect te handelen?
Gelooft u wat u wilt of gelooft u iets anders uit verzet tegen
wat anderen geloven? U hebt altijd gelijk!
Laten wij voor onszelf definiëren wat spiritualiteit in ons leven betekent. Laten wij het daar ook eens over hebben.
Wie weet wordt ons bedrijf daar ook beter van?
Op het moment dat de overeenkomst gesloten moet worden, moet u volstrekt duidelijk zijn - anders is deze niet geldig.
Als deze n.l. anders is op papier dan u mondeling verteld is deze automatisch niet geldig omdat u:
- de klant hebt misleid
- er geen overeenstemming over product en prijs is
Reactie: DE eigenlijke vraag is denk ik: hoe komt u zo snel mogelijk te weten aan welke eisen de nieuwe teamamanger moet voldoen.
Zelf zou ik het volgende doen:
- korte taakbeschrijvingen maken van alle medewerkers van het team. Als de mensen positief zijn ingesteld werken ze hier aan mee. Moet op 1 A4 kunnen.
- In hetzelfde gesprek vraag je hun wat ze van hun teamleider eisen/verwachten/hopen.
Moet op 1 A4 passen.
Nioet vertellen dat dit de bedoeling is. Gewoon een gesprek voeren met als onderwerp werkbespreking/evaluatie. In Nederland is het gebruikelijk dat dat 1 keer per jaar gebeurd.
Goede vragen opstellen - eventueel een goede notuliste - die vriendelijk kan lachten meenemen zodat je ook alles goed opschrijft.
Reactie: Spiritualiteit bewerkt betere communicatie waardoor een beter werkcultuur, die wederom de communicatie interacties bevordert. Spiritualiteit vanuit een intrinsiek zingevingsgeorienteerdwillen in ons bestaan.
Dan is er de vraag wat ons 'willen' initieert, oproept en/of vormt.
In mijn geval werkt n.l. een dergelijk intrinsieke 'spirituele' (lees: christelijke) wilsprincipe in micro en mesoniveau in eerste instantie zuiverend en bewustmakend naar decommunicatie/ interactie met medewerkers: het zien en weten van de ander/naaste als een Gode geschapen, gewild en gegeven schepsel, net als ik (werkt oordeelvermijdend), daarbij innerlijk gemotiveerd vanuit het 'Heb je naaste lief als jezelf' , levert mij deze gedachtengang op: zij/hij heeft vergelijkbare emoties en gedachten als ik, vergelijkbare(!=gelijke!) sterktes en zwaktes. Vanuit een zekere cultureel uniformisme en universalisme schat ik in hoe zij/hij -net als ik- bejegend zou 'willen' worden. Dat 'rijpt' al enigszins de woord-, attitude- en handelingskeuze. Het helpt dus ook corrigerend richting woordkeuzes. Woordkeuzes die anderen veroordelen tot minderwaardig, ineffectief, ongewenst, niet nodig o.i.d. De innerlijke wilshouding om daarbij de ander te zien als een onmisbaar deel van een groter geheel [lichaam waar de voet niet tegen de hand kan zeggen ''Ik heb je niet nodig''] zuivert nog meer in communicatie-houding. Dan mag een organische samenwerking met het grotere levensdoel van naastenliefde voor ogen, met inachtneming van de onderlinge noodzakelijke en wenselijke sterktes, resulteren in een synergetisch handelen en ‘zijn’-staat. Een handelen en ‘zijn’ met een bijzondere, haast onnavolgbare positieve meerwaarde. Een dynamische staat waar meer uit onszelf als individu en groep tevoorschijn geroepen wordt!
Reactie: Zoals beschreven in het boek van Kotlikoff 'The coming generational storm' is het een combinatie van willen blijven werken en noodzaak die ons dwingt om anders om te gaan met onze senioren. Het stelsel is ooit op aannames dat mensen nog gemiddeld een paar jaar blijven leven na pensioenleeftijd bedacht en we zijn inmiddels ingehaald door de realiteit dat aan de 'bovenkant' de levensverwachting is toegenomen en aan de 'onderkant' de groei van jonge mensen is afgenomen.
We leven daarnaast ook niet in isolatie tov de rest van de wereld en vanuit dat oogpunt is het voorhanden hebben van voldoende arbeidskrachten nog een dwingende reden om anders met deze groep om te gaan.
Reactie: Niets nieuws. Het feit dat Microsoft zo'n onderzoek laat verrichten zegt al veel want zij laten veelvuldig beveiligingssteken vallen.
Het is al jarenlang bekend dat personeel het grootste risico vormt voor een onderneming. Veel ondernemingen zijn ook niet in staat om met een simpele beweging alle authorisaties in te trekken voor ex-personeel. Hierdoor zijn zij niet misschien een groter risico ... dit is een vaststaand feit. Het is niet een zeldzaamheid dat ex-personeel vaak maanden nadat zij de organisatie hebben verlaten nog toegang hebben tot bedrijfssystemen.
Reactie: Lijkt me een goed plan voor de toch al zo geplaagde en onzekere manager. Spiritueel management by walking with the head in the sky and gazing at crystal balls.
Gelukkig zijn er in organisaties altijd mensen die met beide benen op de grond blijven en datgene doen waar klanten behoefte aan hebben en waarvoor ze willen betalen. Doorgaans is dat iets anders dan het spirituele gezwam van de geitenwollen sok die die problemen met zakelijke astrologie te lijf gaat.
