Langs de politiek presentatie-meetlat: Jolande Sap
18 juli 2012 -
Vrijwel iedere dag mag een politicus iets presenteren of ergens over debatteren. Dus ervaring genoeg. Maar hoe goed of slecht presenteren onze politici en kan het beter? ‘Pieter Frijters’ geeft speciaal voor ManageresOnline.nl zijn mening over de presentatiekracht van Nederlands bekendste politici. Deze keer over Jolande Sap.
Wat vindt u van haar overtuigingskracht?
"Haar overtuigingskracht zit hem vooral in haar openheid. Ze is helder en maakt de indruk van een teamplayer. Ze is resultaatgericht en ze lijkt me een aangenaam mens, met wie je afspraken kunt maken. Toen Tofic Dibi zich kandidaat stelde als lijsttrekker voor Groen Links, was ze ook meteen bereid om open het debat met hem aan te gaan. Nu is deze jongeman bepaald niet de sterkste tegenstander, maar toch, ze deed het op een manier die vriend en vijand overtuigde. Chapeau!"
Hoe is zij non-verbaal?
"Non-verbaal vind ik Jolande minder sterk. Zo nu en dan wijst ze met het vingertje en ook haar hoofd beweegt te veel op en neer als zij een punt wil maken. Wanneer ze haar stem kracht bijzet, vind ik haar gebaren wat onhandig overkomen. Die lijken soms ingestudeerd en komen niet altijd even natuurlijk over. Regelmatig weet Jolande slecht raad met haar motoriek en houdt ze haar handen vast. Een teken van spanning en in de plaats van haar handen gaan haar hoofd en schouder dan licht bewegen. Opvallend vind ik dat Jolande teveel vanuit haar ooghoeken naar opzij kijkt. Het verzwakt haar presentatie enigszins."
Wat vindt u van haar charisma?
"Jolande vind ik een charmante vrouw die ik een zeker charisma niet kan ontzeggen. Ze is recht door zee, open, helder en eerlijk. Kwaliteiten die haar terecht leider maken van Groen Links. Haar houding en ook haar bewegingen verdienen verbetering. Vooral hoe ze naar haar publiek kijkt, kan beter. Ze kijkt wel regelmatig de zaal in, maar op haar niveau zou dat beter mogen. Als luisteraar wil je het gevoel hebben dat ze het tegen jou heeft. Dat gevoel mis ik."
Hoe authentiek komt Jolande over? "Jolande is beslist authentiek. Alles in haar straalt uit waar ze voor staat. Niets aan haar valt bijzonder op. Ze kleed zich normaal en ze heeft niets uitdagends. Zij heeft dat allemaal niet nodig en ze straalt iets uit van: ‘doe maar normaal, dan doe je al gek genoeg’. Jolande is gewoon puur en gepassioneerd door haar werk en de ideeën van Groen Links. Gewoon een tof mens die staat voor het collectief."
Wat vindt u van haar presentatiekracht?
"Bij Jolande Sap zie ik twee totaal verschillende presentaties. Ik zag haar speech van 11 februari 2012 en die vond ik bedroevend slecht. Alles was op papier uitgewerkt, haar tussenzinnen eindigde ze bijna allemaal hoog en haar hele presentatie klonk monotoon qua ritme en inzet van haar stem. Haar kijkgedrag naar het publiek, vond ik zwak en zelf zou ik moeite hebben gehad om te blijven zitten. Een nog grotere fout vond ik hoe ze de ex voorzitter Henk Nijhof bedankte voor zijn bewezen diensten. Ze betrok niet het publiek in haar dankwoord en het werd een monoloog naar Henk Nijhof. Vanaf het papier speechen, vind ik op het niveau van lijsttrekker zwak. Het is bovendien niet prettig om naar te luisteren.
Tijdens het lijstrekkersdebat in Den Bosch vond ik haar veel sterker. Ze presenteert dan voor de vuist weg, ze beweegt en kijkt ook beter. Net als Emile Roemer weet zij haar visuele systeem regelmatig goed aan te spreken door de dingen beschrijvend te vertellen. Toch vind ik Jolande op zijn best nog iets te houterig bewegen en vind ik haar vooral monotoon klinken. Haar stem klinkt aangenamer dan die van haar voorgangster maar er is nog te weinig afwisseling. Ze weet wel hier en daar iets te benadrukken en dat is goed, maar toch te weinig."
Wat is uw conclusie?
"Jolande Sap lijkt me een fijn iemand om als vriend te hebben. Geïnteresseerd in mensen, stelt zich open voor partijgenoten en als ze ooit gehockeyd heeft dan past het bij haar om nog steeds contacten te onderhouden met haar teamgenoten. Ze kiest haar woorden goed en ze maakt op mij de indruk van iemand die begrijpt wat ze zegt en waar het over gaat. Iets wat ik van een andere, nog linksere politicus die acht jaar over zijn HAVO deed, niet kan zeggen. Zou Jolande de mogelijkheden van haar stem beter benutten en non-verbaal sterker overkomen? Dan zou Groen Links ongetwijfeld meer zetels in de tweede kamer krijgen. Ze kreeg tijdens het lijsttrekkers debat in Den Bosch 84 procent van de stemmen en kreeg zodoende zeven keer meer stemmen dan haar opponent. Dat was niet alleen omdat Dibi altijd hard roept en weinig doet, maar vooral omdat Jolande zeven keer geloofwaardiger werd bevonden."
Dat Jolande Sap geloofwaardig, prettig en zelfs charmant overkomt is juist, het is 1 kant van haar die ze graag laat zien. Maar ze heeft ook andere kanten. Op de vraag of ze autoritair is, zei ze recent: nee, ik ben directief. Van Dale leert ons dat een directief een bevel is. We hebben allemaal kunnen zien hoe ze de Kunduzmissie erdoor drukte tegen de zin van haar partijleden in, over wie ze zei: de fractie legt geen verantwoording af aan de leden. Formeel klopt dat, maar als kersverse partijleider maakte ze een mislukte start die nog altijd na-ijlt. Het meedoen met debatten tijdens de Dibi-revolte was een slimme zet. Ze wist dat ze toch wel zou winnen. Dibi had gelijk: Sap is een bestuurderstype, een real-politiker. De alto's die veelal op groenlinks stemmen lopen weg bij zo'n stijl van opereren.
