Drie tips om kritisch naar uzelf te kijken en burn-out te voorkomen
7 oktober 2011 -
Als u zich langdurig overbelast, onbewust of bewust, heeft u kans een burn-out te krijgen. Door overbelasting raakt u lichamelijk, geestelijk en emotioneel uitgeput. Uitputting kan bijvoorbeeld ontstaan doordat u geen nee durft te zeggen en steeds vaker over grenzen gaat. Of er zijn bezuinigingen of langdurige zieken op uw afdeling, waardoor u extra taken krijgt toebedeeld.
Op een gegeven moment zegt uw lichaam stop, zo stelt Nell van de Ligt van Ligtpunt.nl. Uw lichaam doet niet meer wat u wilt en u krijgt allerlei klachten, waardoor u niet meer kunt werken. Diagnose: burn-out! Er verandert ineens heel veel. U zit ziek thuis en het herstel duurt waarschijnlijk maanden tot een jaar. Niet alleen u lijdt onder de gevolgen, ook uw directe omgeving lijdt. Doordat u langdurig slecht in uw vel zit (misschien bent u wel depressief) ontstaan er vaak spanningen in de thuissituatie. Daarnaast kan een burn-out u uw baan kosten. De persoonlijke schade is soms zo groot dat u niet meer terug kunt naar uw werkplek of naar uw oude werkniveau. Sommige mensen kunnen überhaupt niet meer terug in het werkproces.
Open en eerlijk
Het is dus van belang om uzelf in acht nemen door regelmatig kritisch naar uzelf en uw werk te kijken. Hierbij is het noodzakelijk dat u open en eerlijk kijkt naar wat u aan het doen bent. Dat is echter moeilijk. Vaak relativeren we moeilijke situaties en gebeurtenissen, zodat we de grip en overzicht op ons leven houden. Daarbij is burn-out een sluipend proces dat u zelf meestal niet in de gaten hebt. Als u zich langdurig overbelast, raakt u aan de situatie gewend. Er ontstaat een kokervisie. U ziet de realiteit niet meer.
Drie tips om kritisch naar uzelf te kijken
1. Kijk in de derde persoon naar uzelf
Stel uzelf kritische vragen. Doe dat door te doen alsof u bijvoorbeeld naar een collega/buurvrouw/man kijkt die uw leven leidt. Wat vindt u goed aan deze persoon en wat zou u anders doen? Hoe staat zij/hij in het werk en het leven en wat vindt u daarvan?
2. Hoe ervaart ‘die persoon' het werk?
Maakt het werk hem/haar gelukkig? Gaat zij/hij graag naar het werk, geeft het werk zin in haar/zijn leven? Hoe is het contact met collega's en leidinggevende? Hoe hanteert hij/zij stressvolle situaties? Hoe worden grenzen aangegeven?
3. Geeft het werk haar/hem voldoende energie?
Is er een goede balans tussen belasting en ontspanning? Kan deze persoon eigen kwaliteiten en talenten kwijt binnen het werk? Zit de persoon op de goede plek qua baan, niveau, enzovoort?
Ander perspectief
Het is soms moeilijk om objectief naar uzelf te kijken, want als mens zijn we geneigd om de waarheid naar onszelf toe te draaien. We zitten in een bepaalde werksituatie en zijn daaraan gewend. Deze gewenning maakt kritische vragen stellen aan onszelf moeilijk. Een kritisch en objectief ander persoon kan verheldering geven. Die ander kan u de ogen openen doordat er vanuit een ander perspectief gekeken wordt.
Burnout kan helaas ook leiden tot een ontslagsituatie. Hoewel vervelend, kan dat ook een fris nieuw begin betekenen. Het einde van de arbeidsovereenkomst dient dan wel goed geregeld te worden, met behoud van WW of ZW-rechten en een eventuele ontslagvergoeding.
