Ook andere, aan nepnieuws gerelateerde diensten worden online aangeboden. Zo kost het in diskrediet brengen van een journalist ongeveer 49.175 euro en is het tevens mogelijk volledige nieuwswebsites aan te schaffen.
Nepnieuws op het darkweb
"Het produceren en ‘vermarkten’ van nepnieuws door cybercriminelen is lucratief op het darkweb. Er heeft zich inmiddels een volledig nieuwe dienst ‘nepnieuws-as-a-service’ ontwikkeld die het wel erg gemakkelijk maakt om via sociale media en andere online platformen ‘nieuws’ te promoten om zo de publieke opinie te beïnvloeden. Vorige week nog bleek dat nepnieuws, verspreid na een Russische hack van het persagentschap in Qatar, de aanleiding was voor een nieuwe crisis in het Midden-Oosten," vertelt Albert Kramer, Technical Director bij Trend Micro. "Achter nepnieuws gaat niet altijd een politiek motief schuil. Ook financieel gewin is een belangrijke drijfveer voor het inzetten van dergelijke campagnes."
Het rapport schetst de stappen die worden gezet om de publieke opinie te beïnvloeden; van het verkennen van de doelgroep en de voorbereiding van het nepnieuwsbericht tot en met de publicatie en exploitatie daarvan via sociale media en andere kanalen. Aan het einde van zo’n cyclus wordt het publiek vaak heel slim afgeleid door een nieuw (nep)onderwerp te introduceren. Vervolgens wordt de cyclus opnieuw gestart.
Journalist in diskrediet brengen voor 49.175 euro
Uit het onderzoek blijken talloze ‘ondergrondse’ sites actief te zijn die nepnieuws georiënteerde diensten tegen betaling aanbieden. In veel gevallen is dit een uitbreiding op andere frauduleuze praktijken zoals black hat SEO, klikfraude en bot traffic. Deze sites bieden iedereen (personen, organisaties en landen) die de publieke opinie wil beïnvloeden, een anoniem platform. Zo is een campagne die oproept tot straatprotesten voor zo'n 178.825 euro te koop. Een journalist in diskrediet brengen kost ongeveer 49.175 euroen het is zelfs mogelijk een nep-'celebrity' met 300.000 volgers te creëren voor het luttele bedrag van 2.325 euro. Die diensten die online worden aangeboden omvatten onder meer het creëren van nepprofielen en -groepen op sociale media, schrijven van nepberichten, het aanjagen van likes en retweets om de verspreiding van het nepbericht te bevorderen en zelfs het bouwen van een niet van echt te onderscheiden nieuwswebsite.
"Nu nepnieuws steeds meer aan populariteit wint, beginnen mensen zich ook af te vragen hoeveel invloed dit daadwerkelijk heeft gehad op hun gedachte- en beslissingsproces bij bijvoorbeeld verkiezingen," zegt Bharat Mistry, Principal Security Strategist bij Trend Micro.
Nieuwssites aankopen en trolling
Voor een meerprijs is het ook mogelijk om meerdere nieuwssites te kopen die onderling naar elkaar verwijzen en linken, wat de campagne meer authenticiteit geeft. Het onderzoek toont ook de verschillen aan tussen nepnieuws afkomstig van Chinese, Russische, Arabische en Engelstalige ondergrondse zwarte markten. Zo kun je in China al nep-advertorials kopen voor ongeveer CNY 100 (zo'n 12,50 euro) terwijl je in Rusland voor RUB 35.000,- (547 euro) voor twee minuten met uw video op de homepage van YouTube kan staan.
Het rapport bespreekt verder de verspreiding van nepnieuws door individuen, zoals bijvoorbeeld het ‘trollen’ van de slachtoffers van de bomaanslag in Manchester, waar sommige mensen nepfoto’s van nepslachtoffers postten op social media.
"We hopen dat het publiek, door meer kennis op te doen over de vele verschillende manieren waarop hun mening beïnvloed kan worden, weerbaarder en minder ontvankelijk voor nepnieuws zal worden," besluit Mistry.
