13 maart 2009 -
Door de economische crisis kondigen steeds meer bedrijven ontslagen en reorganisaties aan. Dat brengt grote onzekerheid en stress bij werknemers met zich mee. Niet alleen voor de met ontslag bedreigden, maar ook voor de achterblijvers.
Da t stelt deskundige Toon Taris, hoogleraar Arbeidsmotivatie aan de Radboud Universiteit Nijmegen. Hij doet onder meer onderzoek naar de gevolgen van reorganisaties voor het welzijn van werknemers.
Onzekerheid
Reorganisaties en ontslagen zijn natuurlijk niet exclusief voor tijden van crisis. Zo verplaatsen westerse bedrijven hun productie steeds vaker naar lagelonenlanden, met als gevolg veel ontslagen voor ongeschoolde arbeiders. "Door de economische crisis is de aanleiding tot reorganiseren wel acuut geworden en lopen bovendien ook hoger opgeleiden risico," vertelt Taris. "In hoogconjucturen kampen werknemers met burn-outs, in tijden van recesssie met stress door arbeidsonzekerheid. Bij een aangekondigde reorganisatie gaat een golf van onzekerheid door het hele bedrijf. Mensen weten niet waar ze aan toe zijn en zijn bang hun baan te verliezen. Dat leidt tot lichamelijke en psychische klachten, blijkt uit mijn onderzoek. Ook bij degenen die wel hun baan houden. Ze moeten harder werken en missen hun oude netwerk en collega’s. Ze weten bovendien niet hoe lang zij nog verzekerd zijn van een baan."
Advies
Taris’ advies aan bedrijven: wees duidelijk en rechtvaardig. "De mate van stress is afhankelijk van de duidelijkheid die een bedrijf geeft over het aantal ontslagen, waar de klappen zullen vallen, termijnen en ontslagprocedures. Hanteer de regels daarom eerlijk, dan weten werknemers waar ze aan toe zijn. Dus niet iemand die als laatste binnen is gekomen toch laten blijven, omdat de directeur hem zo aardig vindt."
Persoonlijke instelling
Hoe vervelend ook, die effecten van onzekerheid zijn tijdelijk. Al vraagt dat wel de juiste instelling van mensen. De aanpakkers zijn er redelijk snel weer bovenop, weet Taris. "Het heeft te maken met een gevoel van employability. Als je denkt: ik heb zo een andere baan, is er weinig aan de hand." Natuurlijk vergt zo’n instelling in tijden van recessie de nodige veerkracht. De beste tip: Investeer zowel in goede als slechte tijden in je eigen vaardigheden. Blijf niet zitten wachten tot het onheil je overkomt, maar doe zelf iets.
Crisis brengt stress bij werknemers moet zijn: Crisis brengt stress bij de mens. Werknemers zijn ook mensen. En of je nu werkt of niet bijna (en met nadruk op bijna) iedereen voelt er wel iets van of maakt zich er wat druk over.
Als je bang bent om je baan te verliezen en dit laat lijden door lichamelijke en psychische klachten beland je dadelijk nog in de ziektewet. Goeie reden geven dus voor ontslag, want ja bij massa-ontslag kijken ze niet of je in de ziektewet zit of niet.
Zodra je er weer uit bent krijg je alsnog je ontslag.
Mijn tip: Gewoon je werkzaamheden blijven doen en wat zelfvertrouwen uitstralen. Ga niet lopen klagen en sip kijken.
