6 december 2004 -
De modernisering van het ambtelijk apparaat is te ver doorgeschoten. De ambtelijke top dreigt inhoudelijk te vervlakken door snelle functieroulatie, een overdreven geloof in meetbare prestaties en het kopiëren van gebruiken uit het bedrijfsleven.
Dat zeggen critici binnen en buiten de rijksdienst in het maandblad M, een bijlage van NRC Handelsblad.
Inhoudelijke kennis De topambtenaar-nieuwe stijl ligt onder vuur, blijkt uit een onderzoek naar de werkwijze van de Algemene Bestuursdienst (die bemiddelt bij de benoeming van topambtenaren) en een rondgang door ambtelijk en politiek Den Haag. Inhoudelijke kennis wordt binnen de ambtelijke top "als een besmettelijke ziekte" gemeden, zegt voormalig directeur-generaal Cultuur Jan Riezenkamp.
Manipulatief gedrag Een aantal ambtenaren die voor een topbenoeming zijn geselecteerd stelt in een gezamenlijk manifest dat het denken in 'targets' en prestatiecijfers het "strategisch en manipulatief gedrag" van topambtenaren aanwakkert. Komend jaar is het tien jaar geleden dat de Algemene Bestuursdienst (ABD) werd opgericht om de verkokering van departementen tegen te gaan.
Concern overheid De Algemene Bestuursdienst beschouwt topambtenaren als 'overheidsmanagers' die werken voor het 'concern overheid'. In plaats van specifieke inhoudelijke kennis zijn de zogeheten 'managerial' kwaliteiten daarom vaak doorslaggevend bij hun benoeming.
Leveren Voorstanders van dit bedrijfsmatig denken zien dat als noodzaak, om de veeleisende burger het hoofd te kunnen bieden. De samenleving wil immers waar voor haar geld, zegt secretaris-generaal W. Kuijken van Algemene Zaken, de rechterhand van de minister-president. "Wij moeten gewoon léveren! (...) En niet allemaal interessante dingen gaan bedenken!"
