7 april 2015 -
Sommige mensen zijn nooit tevreden en willen altijd meer, terwijl andere mensen blij kunnen zijn met de kleinste dingen. De ene mens is dus hebzuchtiger dan de andere; de mate waarin is sinds kort meetbaar.
Tilburgse onderzoekers hebben de hebzuchtschaal ontwikkeld, waarmee ze objectief kunnen vaststellen hoe hebzuchtig iemand is. Belangrijke conclusie: als u hebzuchtig bent, geeft u makkelijk geld uit.
Schaal van Hebzucht
Dat elke mens zijn eigen unieke plek inneemt op deze schaal (‘een 'vijf' op de Schaal van Hebzucht), komt voort uit een onderzoek van het Tilburg Institute for Behavioural Economic Research. Het onderzoek van Terri Seuntjens, Marcel Zeelenberg, Niels van de Ven en Seger Breugelmans is mogelijk gemaakt door Stichting Weet Wat Je Besteedt, dat jongeren zelfredzamer wil maken op het gebied van geld.
Hebzucht is van alle tijden
Hebzucht, het verlangen om steeds meer te willen bezitten, is van alle tijden. Plato en Aristotoles schreven al over hebzucht, dat geldt als één van de zeven hoofdzonden. Hebzucht stimuleert volgens sommigen economische groei, volgens anderen is het de hebzucht van bankiers die juist de financiële crisis heeft veroorzaakt. En toch is weinig onderzoek gedaan naar de psychologie van hebzucht.
Terri Seuntjens et al. hebben die oorverdovende stilte doorbroken. Uit verschillende studies in Nederland en de VS (totaal: 700 deelnemers) stelden zij vast dat hebzucht vooral een combinatie is van 'niet tevreden zijn met de huidige toestand', en 'altijd meer willen'.
Ook blijken er stabiele individuele verschillen te bestaan in hoe hebzuchtig mensen zijn. Zo vonden zij dat hebzuchtige mensen ook materialistischer en jaloerser zijn, dat ze vaak minder zelfvertrouwen hebben en minder tevreden zijn over hun leven. Ook handelen hebzuchtige mensen meer uit eigenbelang, hebben ze minder zelfcontrole en zijn ze impulsiever. Hebzuchtige mensen geven ook makkelijker geld uit.
Zeven stellingen
De hebzuchtschaal, die op basis van bevindingen uit vijf studies (totaal: 6.000 deelnemers) is ontwikkeld, bestaat uit zeven stellingen; deelnemers kunnen aangeven in welke mate zij het eens zijn met elk van deze stellingen. De onderzoekers vroegen onder meer 5.000 Nederlanders de hebzuchtschaal in te vullen. Jongere mensen blijken hebzuchtiger dan oudere, zo wees deze steekproef uit. Ook bleken mensen die rechts stemmen hebzuchtiger dan mensen met een linkse politieke oriëntatie.
Hebzuchtige mensen bleken bovendien anders om te gaan met gemeenschappelijke belangen. Zij kozen vaker voor het eigen belang, terwijl dit op de lange termijn negatieve consequenties had voor het groepsbelang en daardoor ook voor henzelf.
