Gemeenten nemen deel aan 6. 500 samenwerkingen (verbonden partijen)
5 februari 2015 -
In de ‘Monitor gemeentefinanciën 2014 – Special: verbonden partijen’ publiceert Deloitte haar analyse van de verbonden partijen (gemeentelijke samenwerkingen en deelnemingen). Het rapport is gebaseerd op openbare gegevens uit de jaarstukken van alle Nederlandse gemeenten.
Belangrijkste conclusie van dit onderzoek is dat de verslaglegging met betrekking tot de financiële exposure en risico’s van de verbonden partijen nog te wensen over laat. Op basis van deze informatie is het voor gemeentebesturen moeilijk goed zicht te krijgen op financiële posities en risico’s, reden ook waarom de regelgever (Commissie BBV) hieraan reeds nadere voorwaarden heeft gesteld. Tevens blijkt uit het onderzoek dat het additionele risico van gebiedsontwikkeling onder samenwerkingsconstructies door een beperkt aantal gemeenten gedragen wordt met risico op planconcurrentie en tegenstrijdige belangen (tussen ‘eigen plannen’ en ontwikkelingen vanuit het samenwerkingsverband).
Zestien verbonden organisaties
Op basis van de jaarstukken 2013 blijkt dat de Nederlandse gemeente aan gemiddeld zestien organisaties verbonden is. In totaal zijn er 6.500 samenwerkingen waarin gemeenten deelnemen en waaraan ze jaarlijks circa 2,5 miljard euro bijdragen (vijf procent van alle gemeentelijke uitgaven). "Naar verwachting zal dit aantal de komende jaren stijgen door de decentralisatie in het sociale domein", meent Frank ten Have partner bij Deloitte. Naast de jaarlijkse bijdragen hebben gemeenten ook zo’n 2,2 miljard euro eigen vermogen verstrekt. "Door deze omvang en verwachte groei is het van belang dat gemeentebesturen goed zicht hebben op hun financiële posities en risico’s,", vervolgt Ten Have.
Belangenrapportage
De belangen, financiële positie en risico’s van verbonden partijen worden door slechts een deel van de gemeenten consequent gerapporteerd. Mede hierdoor is nieuwe regelgeving in het BBV van kracht geworden om de transparantie hierover te vergroten. Dit zal moeten blijken uit de jaarstukken 2014.
Uit analyse van de gemeentelijke jaarstukken 2013 blijken zo’n 130 gemeenten ook te participeren in 189 gebiedsontwikkelingen." Op basis van de beperkte beschikbare informatie zou de totale balanswaarde hierin circa 3,6 miljard euro kunnen bedragen," zegt Ten Have. Bij deze 130 gemeenten is daarnaast sprake van zo’n 5,4 miljard aan eigen grondposities. "Daarmee bestaat het risico op planconcurrentie en mogelijk tegenstrijdige belangen van deze gemeenten." Of en in hoeverre er in deze samenwerkingen reeds, daar waar noodzakelijk, is afgeboekt op grondposities is uit het onderzoek en de beschikbare informatie niet op te maken.
