Regelmatig kreeg ik de afgelopen jaren (vaak van de media) de vraag hoe je jezelf het best profileert tijdens een beoordelingsgesprek of salarisonderhandeling. Uit de toelichting die meestal bij die vraag gegeven werd, bleek dat de vraagstellers verwachtten dat ik slimme tips zou kunnen geven over de lichaamstaal die je tijdens dit gesprek zou moeten laten zien. Nu ben ik de laatste die zal ontkennen dat lichaamstaal een belangrijke plek heeft in de totale communicatie. Maar toch antwoordde ik dat lichaamstaal in zo’n gesprek een veel minder grote invloed heeft dan je misschien zou verwachten. De reden daarvoor is dat de gesprekspartners elkaar (te) goed kennen.
Indruk en verwachtingen
In een gesprek waarbij de gespreksdeelnemers elkaar nog niet zo goed kennen, zoals een sollicitatiegesprek, is het in het begin vaak wat aftasten. Je wilt van elkaar weten met wie je te maken hebt en wat je van elkaar kunt verwachten. In zo’n gesprek is het dus belangrijk om een goede eerste indruk te maken. Daarmee schept u een beeld van uzelf dat langdurig bij de ander zal blijven hangen. De indruk die we van iemand hebben, passen we namelijk pas aan in ons hoofd, als ons iets nieuws of bijzonders opvalt. Tijdens een gesprek met bekenden hebben we die eerste indruk allang gemaakt. In het geval van een beoordelingsgesprek of salarisonderhandeling zal het dus niet zoveel meer uitmaken of u opeens rechtop gaat zitten of plotseling vriendelijk lacht naar uw leidinggevende. Integendeel. Als u in zo’n gesprek een pose aanneemt die uw baas niet van u gewend is, wekt u eerder de indruk dat u niet oprecht, authentiek en transparant bent. En die indruk zal niet in uw voordeel werken.
