Sociale ondernemingen in Noord-Nederland: nog een wereld te winnen
8 november 2017 -
In Noord-Nederland zijn sociale ondernemingen in opkomst, net als in de rest van Nederland. Toch lopen sociale ondernemingen in het Noorden zo’n twee tot drie jaar achter bij de landelijke ontwikkeling, met name op het gebied van impactmeting en financiering.
Dit leidt tot vervolgprojecten ter ondersteuning van sociale ondernemingen, om hun belangrijke bijdrage aan een inclusieve en circulaire economie in het Noorden te kunnen stimuleren.
Sociale versus traditonele ondernemingen
Sociale ondernemingen onderscheiden zich van traditionele ondernemingen doordat ze maatschappelijke problemen (zoals leefbaarheid en arbeidsparticipatie) aanpakken en daarbij financiële winst ondergeschikt maken aan het maatschappelijke doel. Dit soort ondernemingen zijn bij uitstek geschikt om meer lokale werkgelegenheid te creëren voor mensen die anders zonder werk (blijven). In de Noordelijke regio is dit immers nog meer dan elders in Nederland nodig.
Achterstand
De achterstand van Noord-Nederlandse sociale ondernemingen ten opzichte van de landelijke ontwikkeling uit zich met name in het meten en zichtbaar maken van hun toegevoegde waarde. Die toegevoegde waarde eerder in termen van ‘maatschappelijke impact’ (social impact) uitdrukken dan alleen in financiële termen. Slechts achttien procent van de noordelijke sociaal ondernemers meet social impact, terwijl landelijk 61 procent van de sociaal ondernemers dit doet (Social Enterprise Monitor).
Ook het verkrijgen van financiële middelen wordt relatief vaak als knelpunt ervaren (46,7 procent in het Noorden, tegen slechts vijftien procent landelijk). Dit kan te maken hebben met het feit dat er in de groep noordelijke sociale ondernemingen relatief veel starters zijn en nog weinig volgroeide bedrijven.
Versterking sociale ondernemingen
Er liggen nog volop kansen voor versterking van sociale ondernemingen, bijvoorbeeld door de samenwerking tussen sociale ondernemingen en (lokale) overheden te verbeteren. Ook liggen er kansen op het gebied van het social return beleid van de gemeenten. De sociale ondernemingen ervaren dat het huidige beleid niet consequent wordt doorgevoerd bij aanbestedingstrajecten en dat het daardoor lastig concurreren is met commerciële partijen die goedkoper kunnen leveren.
Afstudeeronderzoek
Dit zijn de belangrijkste conclusies uit het afstudeeronderzoek ‘Sociale ondernemingen in Noord-Nederland’ in opdracht van de MVO Alliantie Noord-Nederland en het lectoraat Human Capital van de Hanzehogeschool Groningen. Het is een inventarisatie van sociale ondernemingen in Noord-Nederland, mede in verhouding tot de rest van Nederland.
De conclusies en aanbevelingen uit dit onderzoeksrapport worden gebruikt voor vervolgprojecten die sociale ondernemingen in het Noorden kunnen stimuleren. Daarbij moet vooral gedacht worden aan kennisdeling en informatie-uitwisseling bijvoorbeeld op het gebied van impactmeting, businessmodellen en financiering.
