zoeken Nieuwsbrief
      Linkedin    Twitter   
  
artikelen
 

De rol van verwachtingen bij prestaties en beslissingen

Door: Frank van Marwijk
 
Mensen treden het leven in veel gevallen vooringenomen tegemoet, overigens zonder daar erg in te hebben. Verwachtingen kleuren uw waarneming en oordeelsvermogen. U neemt ook dagelijks besluiten op basis van ervaring en verwachtingen. Daar kan veel van afhangen. Het is daarom zeker zinvol om uw eigen verwachtingspatronen eens te bestuderen.

Hoe u tegen dingen aankijkt, wat uw voorkeuren zijn en hoe u anderen beoordeelt, hangt voor een groot deel af van de verwachtingen die u koestert. Mensen treden het leven in veel gevallen vooringenomen tegemoet, overigens zonder daar erg in te hebben. Wat u in uw werk tegenkomt beoordeelt u soms in termen van goed of slecht. Ook dat wordt veelal bepaald door wat u er vooraf van verwacht. Verwachtingen kleuren uw waarneming en oordeelsvermogen. U neemt ook dagelijks besluiten op basis van ervaring en verwachtingen. Daar kan veel van afhangen. Het is daarom zeker zinvol om uw eigen verwachtingspatronen eens te bestuderen.

Klopt het met uw beeldvorming?
Misschien hebt u wel eens een boek gelezen, dat later werd verfilmd. U las zeer positieve recensies over de film en hoorde ook van vrienden dat deze film erg goed was. Toen u zelf naar de film keek, vond u deze enorm tegenvallen. Er ontbraken bepaalde scènes en de personages zagen er anders uit dan u zich tijdens het lezen van het boek had voorgesteld. Uw beeldvorming klopte niet meer. U waardeerde de film negatief omdat deze niet voldeed aan de verwachting die u door het lezen van het boek had gekregen. Uw vrienden die het boek niet hadden gelezen, waardeerden de film wel. Voor hen was het verhaal nieuw en ook hadden zij geen beeldvorming bij de personages.

Ervaring en vergelijking
Een verwachting ontstaat door ervaring, vergelijking en gewenning. We nemen datgene wat we al meegemaakt hebben als uitgangspunt om in te spelen op de dingen die nog moet gaan gebeuren. Dit maakt het leven hanteerbaar en controleerbaar zodat we niet steeds voor verassingen staan. Meestal kunnen we wel bouwen op onze ervaringen en vergelijkingen die we maken. Maar door fouten in de waarneming en onjuiste veronderstellingen, kan dit wel eens verkeerd uitpakken.

Doet u eens de volgende test: Neem drie emmers. De linker emmer vult u met koud water en ijsblokjes. De rechter emmer vult u met warm water en de middelste met lauw water. Steek nu uw handen in de twee buitenste emmers en houd ze daar een poosje in. Plaats daarna uw beide handen in de middelste emmer. U zult nu bemerken dat het water voor uw linker hand warm aanvoelt terwijl uw rechter hand hetzelfde water als koud ervaart. Gewenning en referentiekader bepalen hier of u het warm of koud vindt. Als u al zo moeilijk onderscheid kunt maken tussen warm of koud, hoe moet het dan zijn bij de vergelijking tussen goed en slecht?

Verwachtingen kunnen verschillen
Als u de uitslag van een willekeurige enquête over het succes van een project bekijkt, kunt u vaak met het blote oog zien wat de modus is: het antwoord dat het meeste gegeven is. Daarnaast zijn er uitschieters. Er zijn zowel mensen die zeer positieve als zeer negatieve mening uiten. U kunt zich dan afvragen hoe de meningen over één onderwerp zover uiteen kunnen liggen. Vaak heeft dit er mee te maken of de verwachtingen van ieder zijn uitgekomen. Deze verwachtingen kunnen zijn ontstaan vanuit verschillende ervaringen en referentiekaders van betrokkenen. Zo kan binnen een team de één erg positief zijn over een bepaald resultaat, terwijl een ander vindt dat het tegen valt.

Sfeer en wederzijdse beïnvloeding
Ik ben eens uitgenodigd op een bedrijfsfeest. De avond werd doorgebracht met een gezamenlijke maaltijd. Tussen de gangen door trad een komiek op. De directeur van het bedrijf had hem hiervoor persoonlijk geïnviteerd. Hij had hem zien optreden tijdens een andere avond en daar was het een daverend succes. De man deed een mimespel en playbackte op een bandje met een compilatie van muziek en stemmen. Dit was vergelijkbaar met de eerste performance van André van Duin. Hoe dan ook, de uitvoering sloeg bij deze groep totaal niet aan. De negatieve stemming was zodanig, dat verzocht werd of hij na de volgende gang alsjeblieft kon wegblijven. De sfeer en de wederzijdse beïnvloeding van de aanwezigen zorgden er hier voor dat de komiek niet voldeed aan de verwachtingen. We stellen onze verwachtingen bij aan de gangbare norm en de reactie van anderen. Het is maar de vraag of de persoon in kwestie werkelijk zo'n slechte performance heeft gegeven of dat het meer te maken had met de gezamenlijke meningsvorming van de aanwezigen op dat moment.

Als u zelf een presentatie geeft, bent u ook afhankelijk van de verwachtingen van anderen. Een negatief oordeel zou u erg onzeker kunnen maken. Het is daarom belangrijk om uw eigen verwachtingen steeds te toetsen aan die van anderen.

Voldoet een medewerker aan uw verwachtingen?
Als u een medewerker beoordeelt, weet dan dat uw verwachtingen, ervaringen en vergelijkingen hierbij ook altijd een rol meespelen. U vergelijkt de werkzaamheden van de medewerkers voortdurend met die van anderen en stelt uw verwachtingen daarop af. Verder wordt u beïnvloedt door wat uw medewerkers van elkaar vinden, hetgeen zich uit in de manier waarop zij met elkaar omgaan. Uw waarneming en oordeelsvermogen kunnen verder worden gekleurd door uw stemming op dat moment, het tijdstip van de dag, de drukte op de afdeling, enzovoorts. Het is goed om te beseffen dat de opstelling van mensen minder neutraal is dan we zelf graag willen veronderstellen.

Valse verwachtingen
Onze verwachtingen zijn ook niet altijd zo reëel als we wellicht denken. Ik sprak eens een manager die mij vertelde dat zijn secretaresse elke ochtend koffie voor hem haalde. Hij was dit zo gewend, dat hij dit ging beschouwen als haar taak. De secretaresse vertrok na enige tijd en hij kreeg een andere secretaresse. Van haar werd gezegd dat ze erg goed was in haar werk. De manager kon er echter maar moeilijk aan wennen dat zij geen koffie haalde of andere extraatjes voor hem deed. In zijn ogen was zij als secretaresse een stuk minder 'goed'.

Wat verwacht u van elkaar?
U beoordeelt uw personeel, maar u wordt ook voortdurend beoordeeld door hen! Zij hebben namelijk ook bepaalde verwachtingen van u! Om goed samen te werken is het belangrijk om de wederzijdse verwachtingen uit te spreken. Functioneringsgesprekken zijn daar geschikt voor, maar ook tijdens de dagelijkse werksituatie is het belangrijk om verwachtingen op elkaar af te stemmen. Werkt u in hecht teamverband; denk dan ook eens aan intervisie!

Wat vond u van dit artikel…? Tja, wat was eigenlijk uw verwachting?

Frank van Marwijk
www.lichaamstaal.com


Klik hier voor meer artikelen van Frank van Marwijk.

Klik hier voor de 25 laatst verschenen artikelen op Managersonline.nl.
 

Gratis toegang

Alleen geregistreerde abonnees hebben toegang tot deze pagina.

Registratie is volledig gratis en geeft u direct toegang tot het opgevraagde document of artikel en tot honderden andere checklists, artikelen, contracten en tests & tools.

GRATIS REGISTREREN
 
Bent u al abonnee, vul hier uw e-mailadres en wachtwoord in:

E-mailadres:
Uw persoonlijke wachtwoord:
Wachtwoord vergeten?
 
 
Pas op met het snijden in de kosten als ondernemer
reacties
Top tien arbeidsmarktontwikkelingen 2022 (1) 
‘Ben jij een workaholic?’ (1) 
Een op de vier bedrijven niet bezig met klimaat en duurzaamheid (3) 
Eén op zeven Nederlanders staat niet achter aanbod van hun organisatie  (1) 
Drie manieren om te reageren op onterechte kritiek (1) 
Een cyber-survivalgids voor managers: hoe ga je om met cyberaanvallen?  (1) 
Mind your data (1) 
top10