Elke maand beoordeelt communicatie- en imago-expert Pieter Frijters een bekende, zakelijke Nederlander. Deze maand Emile Ratelband, in de jaren ’90 één van Nederlands bekendste managementtrainers. De laatste jaren lijkt hij in Nederland wat op zijn retour. Maar deze week stond hij weer volop in de belangstelling: Ratelband wil namelijk de politiek in. Als lijsttrekker van Leefbaar Nederland. Een reden temeer voor de vraag: hoe staat het met zijn imago?
Elke maand beoordeelt communicatie- en imago-expert Pieter Frijters een bekende, zakelijke Nederlander. Deze maand Emile Ratelband, in de jaren ’90 één van Nederlands bekendste managementtrainers. De laatste jaren lijkt hij in Nederland wat op zijn retour. Maar deze week stond hij weer volop in de belangstelling: Ratelband wil namelijk de politiek in. Als lijsttrekker van Leefbaar Nederland. Een reden temeer voor de vraag: hoe staat het met zijn imago?
1. Eerste indruk Wat opvalt is dat Ratelband niet naturel overkomt. Niet als hij in een persoonlijk interview een traantje pinkt, maar wel in zijn optredens. Hij ontkent dat zelf ook niet. Niet voor niks noemt hij zichzelf een ‘entertrainer’, die een ander persoon wordt als hij voor mensen staat. Maar deze tijd is de tijd van ‘echtheid’. Naturel is de trend! Hij maakt zich ook groot en breed – blaast zich wat op – als hij spreekt. Veel mensen vinden hem daardoor ongeloofwaardig.
2. Kleding Ratelband kleedt zich perfect en draagt steevast een keurig pak, compleet met zijden das en pochet. Daarmee maakte hij destijds veel indruk, het gaf hem allure. Hoewel de doelgroep van Ratelband ouder is geworden, lijkt hij ook in zijn kledingkeuze daarin te zijn meegegroeid. Nu wordt het pak, zijden das en pochet, wat snel geassocieerd met ouderwets. Tikkeltje losser mag best.
3. Taal Ratelband spreekt luid en vaak met snel op elkaar volgende zinnen. Hij is daardoor soms onduidelijk en niet altijd even goed te volgen. ‘Tsjakkaa’ heeft zijn glans verloren, daar kan hij beter mee ophouden. Ratelband spreekt wel beeldend, hij schreeuwt soms en gebruikt zijn handen voor grootse gebaren. Geschikt voor het toespreken van een groot auditorium, waar mogelijk zijn kracht ligt. Voor een publiek van minder dan 200 mensen is zijn stijlvorm overdrijving en daarmee verliest hij de aandacht van zijn toehoorders. In zijn presentaties lijkt hij mij bang voor persoonlijk contact; hij kijkt te veel over de mensen heen in plaats van ze in het gezicht te kijken. De kans dat de interesse van zijn publiek al na korte tijd afneemt wordt daardoor groot.
4. Effect op anderen Het handelsmerk van Ratelband is zijn zelfverzekerdheid. Met grote overtuiging in zijn stem en te grootse bewegingen maakt hij zich sterk voor een visie. Het lijkt alleen geen echte zelfverzekerdheid te zijn, maar slechts een ingestudeerde demonstratie daarvan. Jammer omdat de kracht van zijn, vaak juiste boodschap, daarmee verloren gaat. Wellicht is hij in werkelijkheid juist verlegen en tracht hij dat te compenseren. Dat overcompenseren maakt zijn presentatie wel opmerkelijk maar niet voor iedereen vertrouwen wekkend. Uiteindelijk heb je beide nodig.
5. Eindoordeel Emile Ratelband lijkt mij beslist een aardig mens, die soms, geheel onterecht, wat onaardig overkomt. Hij is prima in staat om met enthousiasme een goede boodschap over te brengen. Zijn kracht ligt in een presentatie naar een groot publiek waar persoonlijk visueel contact minder belangrijk is. Zijn presentatie is te zeer ingestudeerd en te gemaakt om echt door te kunnen dringen tot een kleiner publiek. Kortom: talent is volop aanwezig, uitvoering: voor verbetering vatbaar.
6. Adviezen ‘Show who you really are’: dat werkt in de praktijk altijd beter dan iets instuderen. Iets minder entertainer, iets meer trainer. Een rustiger stemgebruik en oprecht communiceren met een glimlach zal wonderen doen. Neem de tijd voor spreekpauzes en kijk het publiek aan. Maak contact met ze. Jezelf grootmaken en onrustig gebaren zijn niet nodig: het komt de geloofwaardigheid niet ten goede.
Pieter Frijters
Klik hier voor meer artikelen van Pieter Frijters.
Klik hier voor de 25 laatst verschenen artikelen op Managersonline.nl.
