23 oktober 2009 -
Uit onderzoek naar de oorzaak van pestgedrag onder leidinggevenden, ontdekten Amerikaanse psychologen van Berkeley en de University of Southern California dat managers die een te hoge werkdruk ervaren én het gevoel hebben niet aan hun functie-eisen te kunnen voldoen, sneller uithalen naar hun collega’s en ondergeschikten.
Pestgedrag komt dus niet alleen voort uit ambitie en machtswellust. Deze nieuwe bevindingen verklaren mede waarom meer dan een derde van de Amerikaanse werknemers te maken heeft gehad met bazen die hun werk saboteerden, naar hen schreeuwden en hen kleineerden. Bijna de helft van de werkenden is zelfs wel eens getuige geweest van verbaal en fysiek geweld op het werk.
Zelfbeeld
Uit de rollenspellen die de onderzoekers initieerden in het kader van hun onderzoek kwam naar voren dat deelnemers wiens ego bedreigd werd, heel ver gingen om hun ondergeschikten te saboteren. In een andere test moesten deelnemers ondergeschikten vragen stellen. Deelnemers die zichzelf inadequaat vonden, bleken hun ondergeschikten vaker middels een luide, irritante toeter te wijzen op hun fouten. ‘Leidinggevenden’ met een beter zelfbeeld kozen voor een minder irritante manier.
Het gaat er overigens niet om of de persoon in kwestie al dan niet competent is, maar om hoe hij of zij zichzelf op dat gebied beoordeelt. Incompetentie leidt dus niet per se tot pestgedrag, een laag zelfbeeld in combinatie met een leidinggevende functie daarentegen vaak wel.
Bedrijfscultuur
Een laag zelfbeeld is overigens niet de enige oorzaak van pesterijen. Ook de cultuur binnen veel Westerse - vooral Amerikaanse - bedrijven stimuleert dergelijk gedrag vaak, beloont het soms zelfs. Marktwerking, individualisme en het voetstuk waarop managers geplaatst worden, staan stuk voor stuk samenwerking in de weg en geven machtige personen de gelegenheid om anderen ongestraft te pesten.
Bron:Management Issues
Met een grote mond en daarmee medewerkers soms ''klein'' houden, camoufleer je je eigen tekortkomingen. Ik ben het niet eens met de stelling dat het in de westerse cultuur gestimuleerd wordt. Als het al plaatsvindt, zegt meer over de naasthogere leidinggevende. Marktwerking en individualisme kan vanuit de kwaliteiten van de persoon zelf komen en goed ingezet heeft het niets te maken met mensen omlaag drukken en pesten. Maar wel alles met de incompetentie van degene die perst. ''Haantjes'' gedrag dus eigenlijk ... en ook vrouwen kunnen hier last van hebben.
De uitkomsten van een onderzoek als deze verbaast me nogal. Er zijn namelijk onderzoeken die toch echt een ander beeld naar voren brengt. Het zg pestgedrag komt soms inderdaad voort uit een minderwaardigheid complex, die overigens wat extremere vormen aan neemt dan hier geïllustreerd.
Bij vrouwen zie je dat er vaak andere redenen voor dergelijke gedragingen ten grondslag ligt. Het is ook een kwestie van iets dat in de persoonlijkheid opgesloten zit vaak terwijl het bij vrouwen vaak genetisch bepaald is.
Het grappige is dat een dergelijke houding en uitingen vaak doorzichtig is gebleken wat dan ook tot de nodige consequentie heeft geleid. Hoe dan ook is dergelijk gedrag op voorhand soms te voorspellen.
